احزاب سیاسی و گروه های ذی نفوذ

از مقدمه:
اگر مفهوم حزب را به معنای عام و وسیع آن در نظر بگیریم، پدیده ای است همزاد جوامع سیاسی که در آن افرادی برای کسب قدرت دست به ایجاد نوعی گروه عملیاتی می زنند اما مقصود ما در این گفتار، احزاب جدید یعنی بازیگران صحنه سیاست در نظام های دموکراتیک است. قدمت این پدیده تنها به یکی دو قرن اخیر بر می گردد. همان طور که لیپست و رکان تصریح کرده اند، شکل گیری نظامهای حزبی آخرین مرحله از فرایند توسعه سیاسی جوامع اروپایی محسوب می شود. آنها در تاریخ توسعه اروپایی غربی سه مرحله را از هم تفکیک می کنند که عبارت اند از: مرحله ساخت مرکز سیاسی، مشارکت مردمی و پیدایش نظامهای حزبی.
ساخت مرکز دولتی در واقع مقارن است با پیدایش دولتهای مطلقه و تمرکز قدرت سیاسی در دست شاه در محدوده یک سرزمین خاص. شرایط خاص تاریخی فرهنگی و اقتصادی در تعیین مرزهای این سرزمین (کشور) موثر بوده است. این مرکز به نوبه خود محیط اجتماعی نسبتاً یکپارچه و مناسبی را برای خود به وجود آورد که مقدر بود در مراحل آتی توسعه سیاسی، قدرت متمرکز و مستبد مرکز را با مشارکت خود به حالتی معتدل و دموکراتیک درآورد. سپس در عصر مشارکت احزاب سیاسی ابتدا به مثابه ضرورتی بیشتر فنی تا سیاسی در یک خلا تئوریک و سکوتی توام با بدبینی، آرام آرام قدم به صحنه نهادند...