انسان و علوم انسانی در صحیفه سجادیه - جلد 3

صحیفۀ سجادیّه منشور جهانی دعاست؟ یا منشور جهانی علم؟
امام سجاد علیه السلام در این کتاب بنمایندگی از کل انسان و جهان بشریت، با خداوند به گفتگو می پردازد. بنمایندگی از انسان در هر جا و مکان و در هر برهه از تاریخ و زمان. راه و رسم دعا و مناجات با خدا را مشخص می کند، آئین و قواعد رابطۀ عقلانی با خدا را بر اساس «بَیْنَ الْخَوْفِ وَ الرَّجَاءِ»، معرّفی و تعلیم می کند. هم نکات و عوامل خطیر صیانت و حفاظت از «جان و روان» انسانی را تبیین می کند، و هم نکات و عوامل ریز و ظریف آن را. آفت ها و آسیب ها را یک به یک شماره می کند. حفظ ها و صون ها و چگونه حفظ کردن و صیانت کردن ها را بیان می کند. نسخه های درمان را نیز ارائه می دهد.
و در عرصۀ اجتماعی، جامعه را دارای «شخصیت» می داند جان و روان جامعه را نیز در پیش روی خود و انسان ها گذاشته به شرح حفاظت و صیانت و شمارش آفات و آسیب های آن می پردازد. و همچنین نسخۀ درمان هر درد از دردهای جامعه را می نویسد.
هر از گاهی هم به عرصۀ علوم تجربی سر می زند و از آفرینش جهان، کیهان شناسی، چگونگی آفرینش آدم و انسان، آفرینش روح و پیدایش حیات، خلقت عقل، چیستی فکر و اندیشه، چیستی زیبائی و چرائی زیبا خواهی انسان، و...،... را در زیر تیغ تشریح علمی قرار می دهد.