فارابی، فیلسوف فرهنگ

فارابی را می‌توان موسس فلسفة دورة اسلامی دانست و توجهی كه وی به تمدن و به مدینه می‌كند، موید این امر است. نگاه خاصی كه فارابی به سیاست و زندگی مدنی داشت، كم‌كم در نظر فلاسفه افتاد و اگر سخنی در سیاست گفته شد، تكرار گفته‌ها و آرای فارابی یا گزیده‌ای از آن سخنان بوده است. هم‌چنین بعضی مسایل بسیار بااهمیت كه شاید قرن‌ها اهمیت آن درك نمی‌شد، در فلسفة فارابی عنوان شده است كه در آثار خلاف او یافت نمی‌شود. پرسش اساسی كه در كتاب حاضر مطرح و به آن پاسخ داده شده این است كه فارابی در تاریخ فلسفه چه مقامی دارد و مقصود حقیقی او كه اصرار داشته است آن را از نااهل مخفی بدارد، چیست. نویسنده با نگاهی بر زندگی، آثار و دیدگاه مابعدالطبیعه فارابی به بررسی تفكر فلسفی در عالم اسلامی از ابتدا پرداخته است. وی هم‌چنین به آثار سیاسی فارابی و مقام سیاست در نظر وی اشاره نموده و آرای مشترك در مدن جاهلیه و ضاله و نیز منابع و مآخذ علم مدنی در حكمت فارابی را شرح داده است. برخی از عنوان‌های فصل‌های كتاب عبارت‌اند از: جمع و توفیق نظر و عمل و فلسفه و دین؛ فلسفة مدنی فارابی و تفسیر كلامی آن؛ تاثیر آرای فارابی در حكمت عملی حكمای اسلامی؛ و فارابی، تبادل فرهنگی و اندیشة تاریخی.