بنیادهای کیش اسماعیلیان: بحث تاریخی در پیدایی خلافت فاطمیان

«بنیادهاى کیش اسماعیلیان: بحثى تاریخى در پیدایى خلافت فاطمیان» از آثار شرق‌شناس شهیر برنارد لوئیس (متولد لندن 1916م) به زبان انگلیسى است که آن را خلیل أحمد جلّو و جاسم محمد الرجب به عربى ترجمه کرده و تحت عنوان «أصول الإسماعیلیة: بحث تاریخی فی نشأة الخلافة الفاطمیة» منتشر ساخته‌اند. سپس دکتر ابوالقاسم سرّى، آن را از عربى به فارسى ترجمه کرده است.
این کتاب متشکل از پنج مقدمه و متن کتاب تشکیل شده است: مقدمه‌هاى مترجم فارسى، مصطفى الدورى، مترجمان عربى، نویسنده براى ترجمه عربى و مقدمه نویسنده؛ متن اثر نیز از شش فصل به ترتیب ذیل تشکیل شده است: 1. رشد اسماعیلیان، 2. امامان مستور و یاوران ایشان، 3. قرمطیان بحرین، 4. اهمیت اجتماعى اسماعیلیان، 5. تلفیق دین‌ها و مذهب‌ها یا مذهب شمول در عقیده و 6. مردم‌گرائى. نویسنده منابع پژوهشش را به چند دسته تقسیم کرده: مأخذهاى تاریخى سنى، مأخذهاى دینى سنى، مأخذهاى شیعه دوازده امامى و مأخذهاى اسماعیلیان و در مورد هر کدام توضیح کافى داده است (مقدمه کتاب، ص 43- 61). نویسنده در این پژوهش از روش تاریخى- تحلیلى بهره برده است.