دیوان رکن الدین دعویدار قمی: شاعر ذواللسانین سدۀ ششم و هفتم

مصحح: علی محدث

رکن الدین در قم به دنیا آمد در مورد تاریخ تولد و وفات او چندان سخنی در تذکره‌ها گفته نشده است. اما با توجه به تاریخ زندگی ممدوحان وی سال تولد و وفات او حدود 540 ـ 607 یا 610 برآورده می‌شود. او از خاندان‌های معروف ایران در سده ششم هجری یعنی خاندان دعویدار قمی می‌باشد که از خاندان‌های بزرگ شیعه به شمار آمده و در قم از اعتبار فراوانی برخوردار بوده‌اند. این خاندان به دانش، زهد و تقوی مشهور بوده و پیشه قضاوت داشته‌اند. شاعر ذواللسانین در دربار ممدوحان به سبب جایگاه والای ادبی شاعر حکیم نام گرفت و مقام امیرالشعرایی یافت. او را نیز به عنوان شاعر مدح نیز می‌شناسند؛ زیرا بخش اعظم دیوان وی شامل مدح بزرگان دین است. او همانند دیگر شاعران در انتخاب نام شعری اقدام می‌ورزد و داعی به معنی انگیزه را برای خویش برمی‌گزیند. این فقیه و دانشمند فرزانه شیعی در بیشتر سروده‌هایش، تحت تأثیر فرهنگ و شعر عربی قرار گرفته است. وی را تألیفات ارزشمندی بوده که از میان آنها می‌توان به دیوانش اشاره نمود که آن را به فرمان حاکم زمانه‌اش «عزالدین یحیی» گردآوری کرده است. دیوانش آکنده از اشعار فارسی و عربی است. این شاعر ذواللسانین چنان در سرودن اشعار عربی تواناست که بخش عظیمی از دیوانش به قصاید عربی وی اختصاص دارد.