بیان الادیان

به تصحیح: محمدتقی دانش پژوه
ب‍اه‍م‍ک‍اری‌ ق‍درت‌ال‍ل‍ه‌ پ‍ی‍ش‍ن‍م‍اززاده‌

بر اساس نسخه تازه یاب

بیان الادیان کتابی به زبان فارسی درباره فرقه‌ها و مذاهب اسلامی و قبل از اسلام، تالیف ابوالمعالی محمد بن نعمت بن عبیدالله (متوفی پس از ۴۸۵ق). بیان‌الادیان اولین اثری است که در آن از ناصرخسرو و فرقه ناصریه سخن به میان می‌آید. ابوالمعالی همچنین از حسن صباح و فرقه صباحیه سخن به میان می‌آورد، اما از قلعه الموت سخنی نمی‌گوید. وی در این کتاب آشکارا به مخالفت با اسماعیلیه می‌پردازد.
از مهمترین منابع ابوالمعالی برای نگارش بیان الادیان می‌توان به کتاب البدء و التاریخ مقدسی، الامد علی الابد ابوالحسن عامری، آراء الهند ابوریحان بیرونی، المقالات ابوعیسی وراق، المقالات ابوالقاسم بلخی، کامل مبرد و المقنع فی الغیبة اثر سید مرتضی علم الهدی اشاره نمود.