نگرشی جامع در جهان کتابشناسی های ایران

کلمه کتابشناسی سابقه 2500 ساله دارد که معنی عام آن، فهرست کتابهایی است که از نظر موضوع به هم نزدیکند. در ایران که قبل از اسلام صاحب کتابخانه هایی بوده، قاعدتا فهرست کتب وجود داشته است. اما کتابشناسیهای فارسی که امروزه دیده می شود تازگی دارد. وضعیت کنونی این گونه کتابشناسیها چنین است: کتابشناسیهای عمومی (شامل کتابشناسی ملی ایران، کتابشناسی خانبابا مشار)، کاتالوگهای مشترک، فهرست کتابخانه ها (شامل 33 فهرست، کاتالوگ و کتابشناسی چاپی)، فهرستها و کاتالوگهای انفرادی ناشران و کتابفروشان (که شامل 109 فهرست می شود که به جز دو فهرست، همگی در تهران منتشر شده اند)، نشریات ادواری (معرفی 28 نشریه)، موضوعات انفرادی (حاوی 145 کتابشناسی و فهرست) و بخش ادبیات فارسی (شامل عمومی «20 فهرست» و نویسندگان و آثار انفرادی (معرفی 120 نویسنده). در بخش نسخ خطی این کتابشناسی نیز، 308 سری کتابشناسی نسخه های خطی فارسی از سراسر جهان معرفی شده که البته با کتابشناسی فهرستهای نسخ خطی مرحوم افشار فرق دارد. این تحقیق ارزشمند حاصل زحمات دکتر غلامحسین تسبیحی است که کتابشناسیهای ایران را در هفت فصل دسته بندی کرده. وی به صورت موضوعی، الفبایی و ناحیه ای تقسیم کرده و در داخل هر ناحیه یا کشور، ابتدا پایتخت را آورده و بقیه شهرها به ترتیب الفبا لیست کرده. در ابتدای کتاب نیز علائم و حروف اختصاری کتابشناسی و کتابخانه ها توضیح داده شده اند.