سوانح

پیش از احمد غزالی دیگران نیز به این مضمون پرداخته اند ولی اثر او، اولین رساله مستقل درباره عشق به زبان فارسی است. این رساله علاوه برعرفانی و صوفیانه بودنش، یک اثر ادبی به شمار می رود. غزالی در پایان فصلهای رساله از ابیات خود یا رباعیات و قطعات دیگران شاهد مثال آورده. نثر این رساله آهنگین و زیبا دربردارنده مضامین و معانی صوفیانه و عارفانه است. در این کتاب از تصحیح هلموت ریتر مستشرق آلمانی استفاده شده که حاصل مقابله و تصحیح شش نسخه بوده و در 1940 میلادی به چاپ رسید. دکتر نصر الله پورجوادی تصحیح این اثر را متقبل شده و این رساله را به روش التقاطی از روی 13 نسخه خطی تصحیح کرده است. بر این کتاب به دلیل رمزآمیز و پوشیده بودن عبارات، شروحی نوشته شده، دو شرح منثور و یک شرح منظوم. شرح منظوم سوانح که در حقیقت بیان مطالب به شعر است در این تصحیح آورده شده است. عرفای بزرگی چون مولانا، نجم الدین دایه و ... تحت تأثیر این اثر واقع شدند. مصحح علاوه بر فهرست اشعار، فهرستی از آیات و احادیث و سخنان مشایخ نیز تهیه کرده است.