مقاصد الالحان

به اهتمام: تقی بینش

عبدالقادر غیبی مراغی مشهور به عبدالقادر مراغه‌ای (؟-۸۳۸) شاعر، موسیقی‌دان، نوازنده و هنرمندایرانی قرن نهم هجری بود. لقب او معلم ثانی در موسیقی است . وی علاوه بر اینکه نوازنده چیره دست عود بود در خوشنویسی و شعر و نقاشی هم تبحر داشت و حافظ قرآن بود. در اروپا برای نخستین بار دانشمند آلمانی گیزه وتر (Gizze Wetter) (۱۸۵۰ -۱۷۷۳) از عبدالقادر به عنوان نظریه‌پرداز موسیقی نام برده‌است. «عبدالقادر مراغی»، نظریه پرداز و موسیقیدان چیره دست ایرانی قرن هشتم و نهم هجری، در گسترش و بسط شاخه فارسی زبان مکتب منتظمیه از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. آثار ارزشمند او «مقاصد الالحان»،«جامع الالحان» و «شرح ادوار» در بردارنده مسائلی همچون نظام‌های مدال و ریتم، ثبت و نغمه‌نگاری آهنگ‌ها، معرفی سازها و ... است. مراغی جزو نخستین افرادی است که متون اصلی موسیقی را به فارسی نوشته و نقدهای بسیار قوی و محکمی دارد.وی موسیقیدان بزرگی از جهت علمی و عملی بوده و به ‌نوعی آخرین عضو سلسله‌ای از موسیقی‌دانان و نظریه‌پردازانی است که از فارابی شروع می‌شود.