صلح امام حسن (ع)

«مسأله‌ای که از قدیم الایام مطرح بوده، این است که چه شد که امام حسن(ع) با معاویه صلح کرد؟ برخی گفته‌اند: اساساً امام حسن(ع) و امام حسین(ع) دو روحیه مختلف داشتند؛ یکی طبعاً صلح‌طلب و دیگری طبعاً جنگ‌طلب بوده است و اصلاً دو روش متناقض داشته‌اند؛ در حالی که حقیقت، چنین نیست و اختلاف عمل آنها به خاطر شرایط مختلف است. قبل از بحث دربارة این شرایط به بحثی راجع به دستور اسلام در مورد جهاد می‌پردازیم.
این که اسلام اساساً دین جنگ است یا دین صلح، سؤال اشتباهی است. حتی اگر در زندگی پیامبر (ع) هم نگاه کنیم می‌بینیم که آن حضرت در مکه روش مسالمت‌آمیز اختیار می کنند و در مدینه اجازة جنگ می‌دهند، ولی باز هم پیمان صلح حدیبیه را امضاء می‌کنند. حضرت علی(ع) نیز بعد از 25سال سکوت، دست به چند جنگ خونین می‌زند و از طرفی در صفین علی‌رغم میل باطنی، صلح می‌کند. می‌توان پرسید: چرا امام، جنگ را ادامه نداد؟ حداکثر این بود که مثل پسرش امام حسین(ع) کشته شود..»