کشف الاسرار و عدة الابرار - جلد 4
نویسنده:
ابوالفضل رشیدالدین میبدی
مصحح:
علی اصغر حکمت
امتیاز دهید
«کشف الاسرار و عده الابرار» کتابی در تفسیر قرآن نوشته رشیدالدین ابوالفضل میبدی در دهه ۵۲۰ قمری است. این کتاب بر اساس تفسیر الهروی خواجه عبدالله انصاری (که هم اکنون در دست نیست) و در ده جلد نوشته شدهاست. در گذشته نویسنده این تفسیر که به عنوان اولین و مهمترین تفسیر عرفانی از قرآن شهرت دارد به درستی مشخص نبود. برخی آن را نوشته خواجه عبدالله انصاری و برخی دیگر از جمله محمد معین نیز آن را به سعدالدین تفتازانی نسبت میدادند. در نتیجه تحقیقات علیاصغر حکمت نویسنده این کتاب مشخص و در سال ۱۳۳۷ توسط دانشگاه تهران به چاپ رسید.
رشیدالدین میبدی در این کتاب ابتدا بخشی از آیات را بدون توضیح به فارسی ترجمه کرده، سپس عقاید مفسرین و تحقیقات اهل فن را دربارهٔ تفسیر همان قسمت شرح میدهد و در بخش سوم به بیان نکات عرفانی خصوصا به نقل از مدارد خود خواجه عبدالله انصاری میپردازد.
این کتاب توسط علیاصغر حکمت در ده جلد ترجمه و منتشر گردیدهاست. وی درباره این کتاب میگوید:
با کمال تأسف اصل تفسیر خواجه انصاری در دست نیست…. از مطالعه و تصفح در این نسخ معلوم شد که کتاب مذکور خزانه ایست آگنده به لئالی و جواهر، مشتمل بر تفسیر قرآن شریف به سبک مفسرین عامّه…. کتابی است بی نظیر و بدیل و گنجی است بی شبیه و مثیل که در بحث از کلمات رب جلیل برای عباد ذلیل به پارسی گرد کرده و به روزگاران، به یادگار گذاشتهاست. کتاب قطع نظر از جنبه دینی از لحاظ ادبی و همچنین در مباحث عرفانی و تصوّف یکی از نوادر زبان فارسی است که مانند گنجی ثمین هزاران فایده علمی و ادبی و لغوی و تاریخی را به پارسی زبانان تقدیم میدارد و صدها لغات و اصطلاحات رائج در قرن پنجم و ششم هجری که دوره اوج ادبیات فارسی بودهاست، در این گنجینه وجود دارد و طالبان ادب و لغت و صرف و نحو از آن بهره مند توانند شد.
پیش از این کتاب حاضر به صورت تایپی در سایت قرار داده شده بود
بیشتر
رشیدالدین میبدی در این کتاب ابتدا بخشی از آیات را بدون توضیح به فارسی ترجمه کرده، سپس عقاید مفسرین و تحقیقات اهل فن را دربارهٔ تفسیر همان قسمت شرح میدهد و در بخش سوم به بیان نکات عرفانی خصوصا به نقل از مدارد خود خواجه عبدالله انصاری میپردازد.
این کتاب توسط علیاصغر حکمت در ده جلد ترجمه و منتشر گردیدهاست. وی درباره این کتاب میگوید:
با کمال تأسف اصل تفسیر خواجه انصاری در دست نیست…. از مطالعه و تصفح در این نسخ معلوم شد که کتاب مذکور خزانه ایست آگنده به لئالی و جواهر، مشتمل بر تفسیر قرآن شریف به سبک مفسرین عامّه…. کتابی است بی نظیر و بدیل و گنجی است بی شبیه و مثیل که در بحث از کلمات رب جلیل برای عباد ذلیل به پارسی گرد کرده و به روزگاران، به یادگار گذاشتهاست. کتاب قطع نظر از جنبه دینی از لحاظ ادبی و همچنین در مباحث عرفانی و تصوّف یکی از نوادر زبان فارسی است که مانند گنجی ثمین هزاران فایده علمی و ادبی و لغوی و تاریخی را به پارسی زبانان تقدیم میدارد و صدها لغات و اصطلاحات رائج در قرن پنجم و ششم هجری که دوره اوج ادبیات فارسی بودهاست، در این گنجینه وجود دارد و طالبان ادب و لغت و صرف و نحو از آن بهره مند توانند شد.
پیش از این کتاب حاضر به صورت تایپی در سایت قرار داده شده بود
آپلود شده توسط:
simin
1394/06/03
دیدگاههای کتاب الکترونیکی کشف الاسرار و عدة الابرار - جلد 4
مرحوم معین هم در مقالهاى، آن را با نام تفسیر فارسى انصارى معرفى کرده است; و محمد سرور مولایى در مقدمه طبقات الصوفیه، در سه نوبت، تفسیر کشفالاسرار را به خواجه نسبت داده و بعد مىگوید:
«ممکن است تنظیم کتاب به صورتى که اکنون در دست است، تلاش مرید و شاگرد او، ابوالفضل رشید الدین میبدى باشد» و آقاى عبدالحى حبیبى نیز در مقدمهاى که براى طبقات الصوفیه نگاشته است، کشف الاسرار را از تالیفات خواجه به شمار آورده است. در پاورقى تفسیر مواهب علیه نیز یک جا به مناسبت ذکر عبارتى از تفسیر کشف الاسرار آمده است: «این کشف الاسرار از سعدالدین مسعود بن عمر تفتازانى است»; و در جاى دیگر، تفسیر کشفالاسرار را به خواجه عبدالله انصارى نسبت داده است. در فهرست کتب خطى آستان قدس رضوى (1304) ذیل حرف «تاء» چنین آمده است: «تفسیر کشف الاسرار و عدة الابرار، اثر تفتازانى است و کشف الظنون، آن را اشتباها به رشیدالدین میبدى نسبت داده است.» در قسمت مخزن کتب خطى کتابخانه مذکور، دو نسخه از این تفسیر وجود دارد، در صفحه اول یکى از آنها که کتاب خطى نسبتا قطورى است، چنین نوشته است:
اسم کتاب: کشفالاسرار وعدةالابرار فارسى از آیه اول بقره تا 192 آن - اثر: میبدى، تالیف: سعدالدین تفتازانى و در صفحه اول دیگرى چنین آمده است:
اسم کتاب: کشف الاسرار وعدة الابرار فارسى، اثر: خواجه عبدالله انصارى، تالیف: میبدى .
ولى پس از جمعآورى و چاپ اجزاى آن، دیگر آن ابهامها برطرف شده و اکنون این تفسیر از تالیفات ابوالفضل رشیدالدین میبدى شناخته شده است.
در همین زمان (1328 ش )، مرحوم دکتر محمد معین نیز به پارهای از تفسیر میبدی ت یافته بود. به خیال آنکه این، همان تفسیر خواجه عبدالله انصاری است، مقالهای با عنوان «تفسیرِ فارسی خواجه عبدالله انصاری » منتشر نمود.
انتشار مقاله مذکور، مرحوم محیط را برانگیخت تا نتیجه مطالعاتِ ده ساله خویش را طی مقاله مفصلّی در همان مجله دانش به اطلاع همگان رسانَد و فضلا را با میراثی ارزشمند آشنا نمایَد. دیگر همه دانستند که تفسیر میبدی، تفسیری مستقلّ و نوپیداست و همان تفسیر خواجه عبدالله انصاری نمیباشد.
البتّه هنوز روشن نیست که تفسیر انصاری، اصلاً عربی بوده یا فارسی، و عبارت میبدی هم که میگوید: « تَرجمتُ الکتابَ بِکشف الاسرارِ و عُدّة الابرار » ،دلالتی بر اینکه تفسیر وی، به فارسی درآمده تفسیر انصاری باشد، ندارد. همچنین تفسیر میبدی هیچ ربطی هم با تفتازانی ندارد و اینکه حاجی خلیفه در کشف الظّنون، تفسیری فارسی با همین نام به سعدالدین تفتازانی نسبت داده، نادرست است.