گسترش یک آیین ایرانی در اروپا

با پیوست‌هایی از ابوالقاسم پرتواعظم، رکن‌الدین همایونفرخ، اکرم امیرافشاری، منوچهر جمالی‬

" گسترش یک آیین ایرانی در اروپا " پژوهشی است از پروفسور المار شورتهایم محقق آلمانی که نخستین بار سال ۱۹۷۹ در نشریه جهان کهن (چاپ سوئیس) منتشر شد. او در این اثر چگونگی نفوذ آیین مهر از ایران باستان به اروپا و خاصه سرزمین روم را شرح داده است.

درخشانی در مقدمه خود بر این کتاب نوشته است:
در گوشه ای از موزه ایالتی شهر بن، پایتخت آلمان غربی، یک محراب و دو پیکره سنگی نهاده شده است. این هر سه آثاری از “ آیین مهر” را نشان میدهند که در سده های پیش و پس از مسیح در این دیار گسترده بوده است. لیکن بنتنها شهر اروپایی نیست که شهروندانش به آنان که کسوت <پارسی> داشتند، مهر و ارادت میورزیدند. فرهیختگان اروپا در بسیاری از سرزمینهای خود محرابه های بیشمار یافته اند و از چندی پیش جنب و جوش در پژوهش این آیین بالا گرفت و بخشی از تلاش آنان به زبان پارسی درآمد […] دیگر آنکه مهرپرستی تنها پدیده ایرانی است که بر سراسر جهان آن روزگار از آسیای کوچک و یونان گرفته تا قلب اروپا و مرزهای اسکاتلند و سر تا سر نوار شمالی آفریقا چیره شده و به ویژه در دره های پیرامون راین و دانوب به اوج شکوفایی خود رسیده است. اینچنین گسترشی از آیین زرتشت با همه بالندگی اش سر نزده است.