هرات در قلمرو استعمار: ب‍ان‍ض‍م‍ام‌ ی‍ادداش‍ت‌ و اس‍ن‍اد دوره‌ ق‍اج‍اری‍ه‌

در این کتاب ذکر شده است که دوره قاجاريه از شگفت‌انگيزترين و ننگين ترين ادوار تاريخ ايران است. دوره‌اي است كه قدرتهاي بزرگ جهان از اقصي نقاط دنيا به علل گوناگون چشم به آن داشتند. ايران مركزي شده بود كه تمام قدرتها دور آن دايره زده بودند ـ دايره‌اي بي‌ثبات و ناآرام كه هرگوشه‌اش ميل به درون داشت، به عبارت روشن‌تر به صورت طعمه‌ اي درآمده بود كه كركسان هزار هزار گرد او را گرفته بودند و بر سر استفاده از موقع جغرافيائي و منابع طبيعي آن بر يكديگر منقار مي‌زدند، تا سرانجام هر يك قطعه‌اي ربودند و آنچه كه براي ما باقي ماند منحصر به يك نوار كوهستاني شد در حاشيه كوير مركزي. در نتيجه تغييرات و تحولاتي كه در آغاز كار محمد‌شاه در ايران رخ داد كامران ميرزا حاكم هرات علاوه بر اينكه به وعده‌هاي خود عمل ننمود حتي شروع به دست‌اندازي به نواحي سيستان نيز كرد و اموال سكنه آنجا را به تاراج برد، و هر چه مي‌توانست در نواحي خرسان دست به خرابي زد. در اين مورد «مستر اليس» نماينده‌ي دولت انگلستان درتهران در گزارش شماره 14 مورخ 4 فوريه 1836 به «ويكونت پالمرستون» رفتار بد تركمانان را در ايالات شرقي ايران و به اسارت درآوردن ايرانيان را شرح داده خاطر نشان مي‌سازد شاه براي ختم غائله تركمانان اقدام خواهد كرد. ضمناً مستر اليس به وزارت خارجه انگلستان اطلاع داد كه اخبار رسيده حاكي است شاهزاده كامران نامه‌هاي متعددي به رؤساي افغان نوشته و همكاري آنان را براي مقابله با شاه ايران خواستار شده است؛ در همين گزارش گوشزد مي‌كند كه «يارمحمد‌خان» وزير كامران ميرزا مردي است جسور و با ذوق و قريحه