دیوان نجیب کاشانی

نجیب کاشانی شاعری گمنام است. در کم‌تر تذکره‌­ای نام و یادی از او و اشعارش شده است. به عنوان نمونه در کتاب تاریخ ادبیات در ایران ذبیح‌‌الله صفا، تاریخ ادبیات ایران ادوارد براون، آتشکدۀ آذر و تذکرۀ ریاض الشعرای علی‌‌قلی خان واله داغستانی نامی از او به میان نیامده است.
از نظر زبانی شعرهای ولایی او در سطح متوسطی است؛ اما به برخی از مضامین شیعی عنایت خاصی داشته به عنوان مثال تولا در کنار تبرا که کم‌تر در اشعار دیگر شاعران دیده می‌­شود. وی قصیده‌­ای تبرایی در قتل خلیفۀ دوم دارد و همچنین یک رباعی در واقعۀ غدیر سروده که تعریضی به خلیفۀ دوم دارد.
شاعر در قالب‌‌های مختلف شعری از جمله قصیده، قطعه، ترکیب­‌بند و رباعی به منقبت ائمۀ معصومین(ع) پرداخته است. بسیاری از اشعار خود را با مدح ائمه(ع) شروع می­‌کند و بعد به مدح سلطان گره می­‌زند.
استفاده از قالب رباعی و مضامین متفاوت ولایی که در آن جای داده است از ابتکارات ادبی نجیب کاشانی است. از طرفی دیگر ساختار دو بیتی رباعی سبب می‌‌گردد که شاعر عصاره و جان معنا را در کلام بیاورد و از حواشی پرهیز کند. در چند رباعی­ خداوند را برای برخی حوایج دنیایی خود و ممدوحش به ائمۀ معصومین(ع) قسم داده است که از اخلاقی درست به نظر نمی­رسد.
در مضامین شعری نجیب به برخی از اعتقادات کلامی شیعه از جمله معراج جسمانی پیامبر، شفاعت و برخی از ویژگی­‌های امام اشاره شده است.
دیوان نجیب کاشانی بیشتر در قالب غزل، نیز قصیده، قطعه و چند رباعی، مثنوی، و تک‌بیت‌ها سروده شده‌است. اشعار نجیب کاشانی به سبک هندی و از نوع اعتدال آن است که شاعر 'از سویی دلبسته سبک عراقی است و از سوی دیگر به سبک هندی وابستگی دارد.