سفر شک و سوال

.
محمود کیانوش، شاعر، داستان نویس و منتقد ادبی، در مقدّمۀ کتاب «سفر شکّ و سؤال» می گوید: «در ساعت یازده شب ششم ژوئن دو هزار و ده بعد از میلاد مسیح بود که بالای صفحه نوشتم «اسم نمی خواهد» و همین شد عنوان حدیث نفسی که در بیست و هشت فصل ادامه پیدا کرد ... و حالا ساعت یازده و نیم شب دوازدهم اکتبر سال دو هزار و دوازده میلادی است، یعنی دو سال و دو ماه و اندی بعد از نشست اوّل، که باز یک ندای درونی مرا نشانده است جلو کامپیوتر و گفته است بالای صفحه بنویس «گفتنیها را باید گفت»... و این ندا او را به یاد شعری می اندازد با عنوان و مطلعِ «گفتی بگویم/ یا آنکه خود گفتم که باید گفتنی را گفت؟» و از خودش می پرسد: «این باید را کی حکم می کند؟ ندای درونی از کجا می آید؟ از درون من؟ اگر از درون من است، با خود من چه فرقی می کند؟ اگر از «غیرِ من» است، این غیرِ من کیست؟ کجاست؟» و می گوید: «وقتی که آدم این سؤال را از خودش می کند، به جای اینکه در جست و جوی جوابش باشد، می بیند که از دل آن، یک سؤال دیگر می جهد بیرون و سؤالهای جواب نیافته یا جواب نگرفته، پشت سرِ هم، قطار می شود و اگر آدم بخواهد در بیرون از خودش برای آنها جوابی پیدا کند، یا بگیرد، مجبور است که در وادیِ همۀ آیینها و فلسفه ها و علمها بگردد و آخِرش هم، شاید، دستِ خالی برگردد به درونِ خودش.»
محمود کیانوش در آغاز نشست دوّم از «حدیث نفس» خود می گوید: «من نمی گویم که از دستِ خالی برگشته هایی هستم که سرتا تهِ همۀ این وادیها را، با حوصله و با دقّت، گشته اند و دیده اند و شناخته اند، امّا آن قدر که وقت و همّت یاری می کرده است و در حدّی که مشت می توانسته است برایم نمونۀ خروار باشد، از چند و چون این وادیها خبرکی پیدا کرده ام.»
با محمود کیانوش در «سفر شکّ و سؤال» او همراه می شویم تا ببینیم چه گفتنیهایی دارد که ندایی درونی او را به گفتنِ آنها وا داشته است.