م‍ش‍ارب‌الاذواق: شرح ق‍ص‍ی‍ده خ‍م‍ری‍ه اب‍ن‌فارض مصری در بیان شراب امیرسیدع‍ل‍ی همدانی
امتیاز دهید
نویسنده:
میرسیدعلی همدانی
امتیاز دهید
شَرِ بنا عَلی ذِکِر الحَبیب مُدامَةً
سَکِرنابِها مِن قَبلِ اَن یُخلَقَ الکَرُم
یقول العبد الفقیر الجانی علی بن شهاب الهمدانی عَفَی اللهُ عَنهُ بِکَرَمِه، َو َوفَّقَه لِشُکرِ نِعَمهِ، چون طایفه ای از اعیان اولیاء و وارثان انبیاء علیهم السلام که والهان عرصة هیمان، و شاربان مدام عرفان اند، قومی که ارواح طاهره و اسرار باهرة ایشان در حظایر سرمدی اسرار قدِم دیده و ذوق لذت اُنس از جام ملاطفات کرم چشیده، برارائک شهود در سایه سرادقات جمال پرورده، اقداح شراب محبت از دست ساقی قربت خورده، چون آنجا بتعاقب تجلیات اسرار جمال مست وحدت گشتند، اینجا از بقای خمار آن مستی در میخانة عشق حدیث محبت در پیوستند، و حقایق اسرار احوال این قوم در لباس می و میخانه و زلف وخال بر مسامع ارباب کمال عرضه دادند، و گروهی از ظاهربینان محجوب که حوصلة درک آن معانی نداشتند، اشارات این قوم را طامات بی حاصل پنداشتند، و از سر جهل و عناد طعن و انکار بر احوال و اقوال اهل حق روا داشتند.
و چون قصیدة میمیّة شیخ عارف محقق، ابوحفص عمر بن فارض مصری قدست اسراره از آن جمله بود که ابواب ابیات آن مشحون لطایف و حقایق، و اصداف الفاظ آن مملوّ جواهر دقایق است مبتنی بر استعارات از ذکر مدام و میخانه و کأس و ساقی، مؤسّس بر اشارات بنتایج آثار تجلیات جمال وجه باقی، بجهت ردّ انکار محجوبان جامد، وردع اصرار طاعنان جاحد، بر اثر هر بیت کلمه ای چند بر سبیل اختصار تحریر افتاد، و بر حقایق اشارات و دقایق مرموزات ناظم، و لطایف استعارات و غرایب نکت و اشاراتی که میان این طایفه متداول است ایمائی کرده شد، و به مقتضای آنکه مبانی اشارات و معانی عبارات این با کورة غیبی مبیّن تفاوت اذواق سالکان، و معیّن تنوّع حالات عارفان خواهد بود، این رساله مشارب الاذواق نام کرده شد، چه هر سالکی را از حقایق مشرب عرفان ذوقی، و هر ذایقی را شربی، و هر شاربی را سکری خاص بود، که آن اختصاص و امتیاز حماء عزّ او گردد، در حدّی از حدود وجود، و درجه ای از درجات شهودَ، ولَکُلٍ درجات مماعملوا.
چون فهم معانی الفاظ این قوم موقوف است بمعرفت اصطلاحاتی که مخصوص است با حوال این فریق، و منسوب بعبارات اقوال اهل این طریق، پیش از شروع در شرح احتیاج افتاد بتمهید مقدمه ای در بیان حقیقت محبت و ذوق و شرب ورّی و سُکر ، و اسامی و مراتب و لوازم و عوارض و اقسام و حقایق آن، فاقول و بالله التوفیق.
بیشتر
سَکِرنابِها مِن قَبلِ اَن یُخلَقَ الکَرُم
یقول العبد الفقیر الجانی علی بن شهاب الهمدانی عَفَی اللهُ عَنهُ بِکَرَمِه، َو َوفَّقَه لِشُکرِ نِعَمهِ، چون طایفه ای از اعیان اولیاء و وارثان انبیاء علیهم السلام که والهان عرصة هیمان، و شاربان مدام عرفان اند، قومی که ارواح طاهره و اسرار باهرة ایشان در حظایر سرمدی اسرار قدِم دیده و ذوق لذت اُنس از جام ملاطفات کرم چشیده، برارائک شهود در سایه سرادقات جمال پرورده، اقداح شراب محبت از دست ساقی قربت خورده، چون آنجا بتعاقب تجلیات اسرار جمال مست وحدت گشتند، اینجا از بقای خمار آن مستی در میخانة عشق حدیث محبت در پیوستند، و حقایق اسرار احوال این قوم در لباس می و میخانه و زلف وخال بر مسامع ارباب کمال عرضه دادند، و گروهی از ظاهربینان محجوب که حوصلة درک آن معانی نداشتند، اشارات این قوم را طامات بی حاصل پنداشتند، و از سر جهل و عناد طعن و انکار بر احوال و اقوال اهل حق روا داشتند.
و چون قصیدة میمیّة شیخ عارف محقق، ابوحفص عمر بن فارض مصری قدست اسراره از آن جمله بود که ابواب ابیات آن مشحون لطایف و حقایق، و اصداف الفاظ آن مملوّ جواهر دقایق است مبتنی بر استعارات از ذکر مدام و میخانه و کأس و ساقی، مؤسّس بر اشارات بنتایج آثار تجلیات جمال وجه باقی، بجهت ردّ انکار محجوبان جامد، وردع اصرار طاعنان جاحد، بر اثر هر بیت کلمه ای چند بر سبیل اختصار تحریر افتاد، و بر حقایق اشارات و دقایق مرموزات ناظم، و لطایف استعارات و غرایب نکت و اشاراتی که میان این طایفه متداول است ایمائی کرده شد، و به مقتضای آنکه مبانی اشارات و معانی عبارات این با کورة غیبی مبیّن تفاوت اذواق سالکان، و معیّن تنوّع حالات عارفان خواهد بود، این رساله مشارب الاذواق نام کرده شد، چه هر سالکی را از حقایق مشرب عرفان ذوقی، و هر ذایقی را شربی، و هر شاربی را سکری خاص بود، که آن اختصاص و امتیاز حماء عزّ او گردد، در حدّی از حدود وجود، و درجه ای از درجات شهودَ، ولَکُلٍ درجات مماعملوا.
چون فهم معانی الفاظ این قوم موقوف است بمعرفت اصطلاحاتی که مخصوص است با حوال این فریق، و منسوب بعبارات اقوال اهل این طریق، پیش از شروع در شرح احتیاج افتاد بتمهید مقدمه ای در بیان حقیقت محبت و ذوق و شرب ورّی و سُکر ، و اسامی و مراتب و لوازم و عوارض و اقسام و حقایق آن، فاقول و بالله التوفیق.
آپلود شده توسط:
tajii
1392/04/19
دیدگاه‌های کتاب الکترونیکی م‍ش‍ارب‌الاذواق: شرح ق‍ص‍ی‍ده خ‍م‍ری‍ه اب‍ن‌فارض مصری در بیان شراب امیرسیدع‍ل‍ی همدانی
باتشکر