حمال یک چشم

از متن کتاب:
و چشم ما حال و روزمان را بهتر نمیسازد؛ یکی روی خوب زندگی را می بیند، دیگری روی بد آن را. مردمانی بسیار زیاد این عادت زشت را دارند که اولی را می بندند، مردمانی بسیار کم دومی را می بندند؛ از این رو آن قدر انسانها هستند که ترجیح می دهند کور باشند تا هر آنچه را می بینند بخواهند ببینند. خوشا به حال یک چشمانی که این چشم بد را ندارند که هر آنچه انسان مشاهده می کند تیره و تار می سازد! مسرور یک نمونه از آنهاست.
می بایست کور بود تا ندید که مسرور یک چشم است. او مادرزاد این طور بود؛ اما چنان یک چشم خرسندی که هرگز به سرش نزده بود آرزوی چشم دو می کند. این دهشهای بخت و اقبال نبود که او را به سبب خطای طبیعت تسلی می داد، چه او یک حمال ساده بود و جز دو شانه اش گنجی دیگر نداشت؛ اما او خوشبخت بود و این نشان میداد که یک چشم بیشتر و سختی کمتر تنها اندکی در خوشبخت بودن سهم دارد. پول و اشتها را او همیشه به موازات با کوشایی اش به دست می آورد؛ صبحها کار می کرد، عصرها می خورد و می نوشید، شبها می خوابید و به همه روزهایش درست همچون به زندگیهای منفرد بسیار می نگریست، طوریکه دلواپسی آینده شادی حالش را از میان نمی برد، او چنانکه می بینید یک چشم بود، حمال بود، و در عین حال فیلسوف...