قلمرو پیام پیامبران

چکیده:
با اینکه بررسی بحث نبوت و مسائل مربوط به آن از پرمغزترین و بنایی‌ترین مسائل کلامی است و از سابقه‌ای کهن برخوردار می‌باشد، اما برای هر نسلی تازه و جالب است. هرچند چگونگی طرح آن در کلام سنتی و کلام جدید با هم یکی نیست و از جهاتی با هم تفاوت دارد.
پرسش‌هایی از قبیل: هدف از بعثت انبیاء چیست؟ قلمرو پیام پیامبران کدام است؟ جهت‌گیری دعوت آنان به چه سویی بوده است؟ آیا هدف و قلمرو دنیا گرایی است؟ یا آخرت‌گرایی؟ و یا هردو؟
این کتاب به بررسی این پرسش‌ها پرداخته است و در پیشگفتار علاوه بر بیان جایگاه بحث، به تفاوت طرح این مباحث در کلام سنتی و کلام جدید نیز اشاره کرده است و در سه فصل دیدگاه های عمده را مطرح کرده است.
فصل اول: دنیاگرایی، حکیمان به ویژه فیلسوفان مشاء به این پاسخ بیشتر عنایت دارند. چنانکه بوعلی در الهیات کتاب الشفاء و دیگر تالیفاتش برای اثبات ضرورت نبوت از این راه وارد شده است.
فصل دوم: آخرت‌گرایی، متکلمان و عارفان که دنیاگرایی را در دعوت انبیاء به نحوی انکار می‌کنند، عنایت بیشتری به این پاسخ دارند. هرچند خود در بیان جهت‌گیری اساسی پیام پیامبران اختلاف دارند و مبانی لطف‌انگاری (متکلمان)، طبیب‌گرایی (غزالی) و سراج‌انگاری (عارفان) از این قبیل است.
فصل سوم: جامع‌نگری، فراگیر انگاری، دعوت انبیاء نسبت به هر دو مقوله دنیا و آخرت از سابقه‌ای دیرینه برخودار است. هرچند نزد متکلمان متاخر رواج بیشتری دارد.
مرحوم امام خمینی (ره) از عمده کسانی است که این مبنا را دارند.