فیزیک اتمی و شناخت بشری

پیشگفتار:
کتاب حاضر، مجموعه مقاله هایی است که در ۲۵ سال گذشته در مناسبتهای گوناگون نوشته شده، و دنباله بحثهایی است که به نام نظریه اتمی و تشریح طبیعت در سال ۱۹۳۱ در انتشارات ژول اشپرینگر در شهر برلین انتشار یافته است. موضوع این بحثها، درس معرفت شناختی است که از پیشرفتهای اخیر فیزیک اتمی تحصیل کرده ایم و همین موضع ما را در برابر تحلیل و ترکیب در زمینه های متعدد شناخت بشری روشن می سازد. بحثهای مجموعه قبلی زمانی نوشته شده است که بنای روشهای ریاضی مکانیک کوانتومی بنیان مستحکمی برای توضیح سازگار پدیده های اتمی به وجود آورد و به منظور مشخص کردن شرایط برای شرحی بی ابهام از تجربیات در این چارچوب مفهوم مکملی در آن زمان وضع شد.
در این مجموعه همین رهیافت با توجه به صورتبندی منطقی و با توجه به امکان استفاده وسیعتر از آن گسترش بیشتری می یابد. بدین سبب تکرار زیاد برخی از مطالب طبیعتاً اجتناب ناپذیر بوده است. اما امیدوارم تکرارها کمک کرده باشد تا روشن شدن تدریجی استدلالها و به خصوص وضع مجموعه ای دقیق از اصطلاحات را بنمایانم.
در پیشبرد نظرات مورد بررسی این مجموعه بحثهای چندی با همکاران پیشین و کنونی «موسسه فیزیک نظری» در دانشگاه کپنهاگ بسیار ارزشمند بود. بدین سبب در تدوین این مقالات خود را ملزم می بینم که به خصوص از اسکار کلاین و لئون روزنفلد، که هم اکنون در دانشگاه استکهلم و منچستر به تدریس اشتغال دارند، و همچنین از استفان روزنتال و آگه پیترسن از موسسه کپنهاگ تشکر کنم. همچنین می خواهم از همکاری مجدانه خانم سوفی هلمن که ترجمه این اثر را مهیا ساخته است به استثنای مقاله اول که قبلا به دست خانم هر تا کو پفرمن صورت گرفته بود تشکر کنم.
نیلس بور
کپنهاگ تابستان ۱۹۵۷