شاهد بی زبان

کتاب شاهد بی‌زبان (Dumb Witness) یکی از رمان‌های جنایی کلاسیک آگاتا کریستی است که نخستین بار در سال ۱۹۳۷ منتشر شد. این کتاب یکی از داستان‌هایی است که با محوریت شخصیت محبوب و معروف کریستی، یعنی کارآگاه بلژیکی هرکول پوآرو نوشته شده است. فضای داستان، مانند بسیاری از آثار کریستی، در یک خانه انگلیسی اشرافی جریان دارد، با مجموعه‌ای از شخصیت‌ها که هر کدام ممکن است قاتل باشند.
داستان درباره زنی سالخورده به نام امیلی آروندل است که در ظاهر بر اثر یک بیماری طبیعی می‌میرد. اما پیش از مرگ، او نامه‌ای برای پوآرو می‌نویسد و در آن از خطر یا توطئه‌ای صحبت می‌کند. این نامه پس از مرگ او با تاخیر به دست پوآرو می‌رسد و همین تاخیر باعث می‌شود او وارد ماجرا شود تا کشف کند که آیا واقعاً مرگ خانم آروندل طبیعی بوده یا نه. همان‌طور که در عنوان کتاب هم اشاره شده، شاهد بی‌زبان در واقع سگی به نام باب است که نقش کلیدی در حل معما دارد، گرچه طبعاً نمی‌تواند حرف بزند.
پوآرو به همراه دوست همیشگی‌اش کاپیتان هستینگز به بررسی صحنه‌ها، بازجویی از خویشاوندان و مرور شواهد می‌پردازد. مانند همیشه، کریستی با ظرافت ذهن خواننده را درگیر می‌کند و سرنخ‌هایی را به آرامی در طول داستان پخش می‌کند تا در پایان، وقتی حقیقت آشکار می‌شود، خواننده همزمان متعجب و قانع شود.
از ویژگی‌های برجسته این رمان، طنز ملایم، شخصیت‌پردازی دقیق، و توانایی کریستی در کشیدن فضای رازآلود و خانوادگی است. همچنین، حضور سگ به‌عنوان عنصری غیرمعمول در حل معما، داستان را از دیگر آثار مشابه متمایز می‌کند. شاهد بی‌زبان یکی از نمونه‌های خوب سبک کلاسیک «وهو دانیت» (whodunit) محسوب می‌شود که کریستی استاد آن بود.
اگرچه این کتاب در مقایسه با شاهکارهایی مانند قتل در قطار سریع‌السیر شرق یا مرگ بر روی نیل شهرت کمتری دارد، اما همچنان یکی از آثار خوش‌ساخت و سرگرم‌کننده کریستی است که ترکیبی از هوش، رمز و راز، و طنز را در خود دارد.