خلاصه کتاب ریاضت اقتصادی

زمانی که موثر است و زمانی که موثر نیست

خلاصه کتاب «ریاضت اقتصادی» (Austerity) منتخب مطالب کتاب سه اقتصاددان برجسته‌ی ایتالیایی، «آلبرتو آلسینا» (Alberto Alesina)، «کارلو فاورو» (Carlo Favero) و «فرانچسکو جیاواتزی» (Francesco Giavazzi) است که در سال ۲۰۱۹ توسط انتشارات پرینستون (Princeton University Press) منتشر شد.
در این کتاب، نویسندگان به یکی از بحث‌برانگیزترین موضوعات اقتصادی دهه‌های اخیر می‌پردازند: ریاضت اقتصادی. آنان با بررسی داده‌های اقتصادی بیش از ۲۰ کشور توسعه‌یافته طی چند دهه، تلاش کرده‌اند تا نشان دهند چه زمانی سیاست‌های ریاضتی موفق هستند و چه زمانی شکست می‌خورند. برخلاف دیدگاه رایج که ریاضت اقتصادی را همواره مضر و ضد رشد می‌داند، این کتاب نشان می‌دهد که نوع ریاضت، نحوه‌ی اجرا و فضای اقتصادی پیرامون، نقش کلیدی در نتایج آن دارند.

بخشی از کتاب ریاضت اقتصادی:
«کلمه‌ی «ریاضت اقتصادی» یکی از احساسی‌ترین و بحث‌برانگیزترین اصطلاحات در سیاست‌های اقتصادی معاصر است. این واژه تصاویری از کاهش دردناک در برنامه‌های اجتماعی، خانواده‌های در تنگنا و دولت‌هایی را به ذهن می‌آورد که مجبور به تصمیم‌گیری‌های ناپسند می‌شوند. اما پشت این خطابه‌های سیاسی، واقعیتی پیچیده‌تر نهفته است. پژوهش ما با یک پرسش ساده اما نادیده‌گرفته‌شده آغاز شد: زمانی که دولت‌ها ناچارند کسری بودجه‌ی خود را کاهش دهند، آیا نحوه‌ی انجام این کار اهمیتی دارد؟ پاسخ ما کاملاً مثبت بود. اینکه کشوری ریاضت اقتصادی را چگونه اجرا می‌کند — از راه افزایش مالیات یا کاهش هزینه‌ها — تاثیرات بسیار متفاوتی بر رشد اقتصادی، اشتغال و پایداری بدهی دارد.
فرض کنید دو کشور با نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی مشابه و رشد اقتصادی کند روبرو هستند. یکی از آن‌ها تصمیم می‌گیرد مالیات را افزایش دهد (مثلاً بر درآمد یا مصرف)، در حالی که کشور دیگر با کاهش اندازه‌ی بخش دولتی و بازنگری در برنامه‌های رفاهی وارد عمل می‌شود. یافته‌های تجربی ما — که حاصل بررسی داده‌های چند دهه در اروپا و سایر کشورهاست — نشان می‌دهد رویکرد دوم معمولاً با رکودهای خفیف‌تر، بهبود سریع‌تر و اعتماد بیشتر سرمایه‌گذاران همراه است. این تفاوت‌ها را نمی‌توان با مسائل سیاسی، موقعیت جغرافیایی یا شانس توضیح داد؛ بلکه ریشه در واکنش مردم، شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران به نوع اصلاحات مالی دارد.
با این حال، ما نمی‌گوییم که ریاضت اقتصادی همیشه عاقلانه یا مطلوب است. در برخی شرایط، به‌ویژه هنگام رکودهای عمیق یا زمانی که نرخ بهره به نزدیک صفر می‌رسد، هر نوع ریاضتی ممکن است بحران را تشدید کند.»