دستور زبان فارسی برای دبیرستانها - سال ۱۳۳۲

از متن کتاب:
فارسی زبانیست که امروز مردم ایران و افغانستان و تاجیکستان و قسمتی از هند و ترکستان و قفقاز و بین النهرین، بدان زبان سخن می گویند و نامه می نویسند و شعر می سرایند.
تاریخ زبان ایران تا هفتصد سال قبل از میلاد مسیح روشن و در دست است. زبان فارسی امروز مرکب از چند زبان قدیمی است که اساس وریشه آنرا تشکیل می دهند. این زبانها عبارتند از:
۱- فارسی باستان: زبانی بوده است که در دوره سلطنت هخامنشیان در کشور پارس بدان سخن می گفته اند. این همان زبانی است که بر سنگهای بیستون و الوند و تخت جمشید و جاهای دیگر کنده شده است. خطی که این زبان بدان نوشته می شده، چون الفبایش شبیه بمیخ بوده، خط میخی خوانده می شود.
۲- فارسی میانه: که آنرا زبان پهلوی نیز می خوانند، نام زبانی است که در دوره اشکانیان معمول بوده و مردم پنج کشور: ری، اصفهان، همدان، ماه نهاوند و آذربایجان بدان گفتگو می کرده اند. این زبان بدو نوع: پهلوی اشکانی و پهلوی ساسانی تقسیم میشده است. خطی هم که زبان پهلوی با آن نوشته میشده به خط پهلوی موسوم است. ۳- فارسی دری: زبانی است که در دوره سلسله ساسانی در خراسان و مشرق و همچنین مدائن (پایتخت کشور) معمول بوده و همان زبانی است که بعد از اسلام، شاعرانی مانند: رودکی، فردوسی، عنصری و فرخی بدان شعر سروده اند. این زبان بعدها پس از حمله اعراب و مغول بایران، با زبانهای عربی، مغولی و ترکی آمیخته شده و بصورت فارسی امروزی در آمده است. خطی که زبان دری و فارسی امروزی ایران با آن نوشته می شود، خط عربی است.