از ۲۱ آذر تا ۲۱ آذر: فراز و فرود فرقه دموکرات آذربایجان

یادداشت نگارنده:
آنچه می خوانید مجموعه مقالاتی درباره اشغال آذربایجان از طرف ارتش سرخ شوروی در سال ۱۳۲۰، تاسیس دولت فرقه دمکرات آذربایجان در تبریز در ۲۱ آذر سال ۱۳۲۴، افزایش فشار بین المللی و سیاست های حکومت ایران و در نتیجه چرخش سیاست مسکو و خروج قوای شوروی از ایران در بهار ۱۳۲۵ و در نتیجه فروپاشی حکومت فرقه دموکرات درست یک سال پس از تاسیس آن در ۲۱ آذر همان سال است. از این جهت نام این کتاب را از ۲۱ آذر تا ۲۱ آذر گذاشته ایم.
در این رشته مقالات دقت اصلی نگارنده به عامل تعیین کننده خارجی در تاسیس حکومت فرقه دموکرات یعنی اتحاد شوروی و نقش آن در شرایط جنگ دوم جهانی است. عوامل داخلی مانند وضع سیاسی و اقتصادی و نارضایتی مردم در آثار دیگری مانند آذربایجان در ایران معاصر اثر دکتر تورج اتابکی به قدر کافی تحلیل شده است.
این مقالات که حاوی اسناد مهمی هستند که برای نخستین بار از طرف نویسنده یافته و ترجمه شده اند، میان سال های ۲۰۱۴-۲۰۱۷ میلادی در تارنمای چشم انداز و برخی سایتهای دیگر چاپ شدند و اکنون به صورت یک مجموعه در اختیار علاقمندان قرار می گیرند. در ابتدا این مقاله ها که در این کتاب «فصل» نامیده شده اند به عنوان مقاله های مستقل از یکدیگر در نظر گرفته شده بودند از این جهت بعضی نکات و نقل قول ها ممکن است در فصلهای مختلف تکرار شوند، از این بابت پوزش می خواهم اما دوستان با تجربه در کار انتشاراتی مدرن به من گفته اند که اتفاقا این استقلال فصلها از یکدیگر در شرایط عادات کتابخوانی دنیای مجازی هیچ هم بد نیست زیرا امروزه مردم اغلب کتابها را یکباره و از سر تا پا نه بلکه بخشها و فصلهای جداگانه را به صورت انتخابی و مستقل از یکدیگر می خوانند.
عباس جوادی
پراگ، سپتامبر ۲۰۲۰