خلاصه کتاب اضطراب موقعیت

بررسی تاثیر انزوای اجتماعی و نظام شایسته سالاری بر شکل‌گیری نگرانی از ناکامی و راه‌های برون‌رفت از آن

خلاصه کتاب «اضطراب موقعیت» (Status Anxiety) زبده اثر «آلن دوباتن» (Alain De Botton)، نویسنده و فیلسوف سوئیسی-بریتانیایی است که در سال ۲۰۰۴ منتشر شد. این کتاب ترکیبی هوشمندانه از فلسفه، جامعه‌شناسی و روانشناسی است و به بررسی نگرانی عمیق انسان معاصر درباره جایگاه اجتماعی‌اش می‌پردازد. دوباتن با نثری روان و صمیمی، ریشه‌های تاریخی اضطراب منزلت را بررسی می‌کند و نشان می‌دهد چگونه جامعه مدرن با ایجاد توهم برابری فرصت‌ها، این اضطراب را تشدید کرده است.

بخشی از کتاب اضطراب موقعیت:
«وقتی در خیابان‌های شهر قدم می‌زنیم، بی‌آنکه متوجه باشیم، مدام در حال ارزیابی و مقایسه خود با دیگران هستیم. به ماشینی که از کنارمان می‌گذرد نگاه می‌کنیم و ناخودآگاه قیمتش را تخمین می‌زنیم. به کت و شلوار مرد کناری خیره می‌شویم و برند آن را حدس می‌زنیم. به ویترین مغازه‌ها نگاه می‌کنیم و در ذهنمان محاسبه می‌کنیم که چند سال باید کار کنیم تا بتوانیم آن ساعت یا کیف را بخریم. این مقایسه‌های بی‌پایان، این ارزیابی‌های دائمی، مثل موریانه روح ما را می‌خورند و آرامشمان را می‌دزدند. و شاید غم‌انگیزترین بخش ماجرا این است که حتی وقتی به آنچه می‌خواهیم می‌رسیم، باز هم آرامش نمی‌یابیم.
در جامعه قرون وسطی، یک دهقان هرگز رویای زندگی در قصر را در سر نمی‌پروراند، چون می‌دانست که این امکان برایش وجود ندارد. اما امروز، در عصر دموکراسی و آزادی، به ما گفته می‌شود که همه چیز ممکن است، که اگر به اندازه کافی تلاش کنیم، می‌توانیم به هر چیزی که می‌خواهیم برسیم. این وعده فریبنده آزادی و برابری، در عین حال که الهام‌بخش است، بار سنگینی بر دوش ما می‌گذارد. حالا اگر به موفقیت نرسیم، نمی‌توانیم سرنوشت یا طبقه اجتماعی را مقصر بدانیم. تنها یک مقصر وجود دارد: خودمان. و همین است که اضطراب منزلت در عصر مدرن را این چنین کشنده می‌کند.»