گنج وحدت
امتیاز دهید
نویسنده:
سید احمد بهشتی شیرازی
امتیاز دهید
مقدمه: ح‍س‍ی‍ن ال‍ه‍ی ق‍م‍ش‍ه‌ای
گزیده ت‍رج‍ی‍ع‌ب‍ن‍د و ت‍رک‍ی‍ب‌ب‍ن‍د شعر پارسی از آغ‍از تا ام‍روز ب‍ه‌ان‍ض‍م‍ام شرح ابیات
بخشی از مقدمه به قلم ح‍س‍ی‍ن ال‍ه‍ی ق‍م‍ش‍ه‌ای:
یکی از گنجینه های مناسب برای عرضه این گنج وحدت در ادب پارسی از دیر باز قالب ترجیع بند بوده است. این قالب شعری از نظر نقد ابیات و نوع ردیف و قافیه شبیه به مجموعه ای از غزلها یا قصاید کوتاه است که با یک بیت تکراری به هم پیوند خورده اند. هر قطعه را یک بند میگویند و معمولاً آخرین بیت هر بند زمینه مساعد برای رسیدن به بیت ترجیع را فراهم می کند. بیت ترجیع دو مصرع هم قافیه است که با غزلها قافیه ای متفاوت دارد.
دور نیست که منبع الهام در آفرینش این قالب شعری، قرآن کریم یا بعضی از دعاهای ماثوره باشد. در قرآن زیباترین و کاملترین نمونه ترجیع را در سوره الرحمان می یابیم که آیه ترجیع آن «فبای آلاء ربکما تکذبان» غیر از چند آیه اول پس از هر آیه تکرار می شود و هر بار رنگ و عطر دیگری دارد. همچنین در بخشی از سوره قمر، به ترجیع تکان دهنده «وَ لَقَد یَسَّرنا القرآن للذکر فَهَل مِن مُدَّکِر» بر می خوریم که پس از هر چند آیه تکرار می شود و هر بار تاثیری شگرف بر نفس خواننده هشیار می گذارد و نیز در سوره مرسلات آیه «ویل یومئذ للمکذبین» از اوائل تا آخر سوره پس از هر چند آیه تکرار شده است. در دعاهای ماثوره نیز بدین گونه ترجیعات بر میخوریم که بر تاثیر دعا می افزاید. در ادبیات غرب نیز ترجیح به گونه های مختلف از قدیم رواج داشته که گاهی به چندین مصراع می رسد و گاهی مانند شعر معروف غراب اثر ادگار آلن پو شاعر آمریکایی، بیش از چند کلمه نیست که در پایان هر بند تکرار می شود. اما بیگمان قالب ترجیع بند بدین شکل و صورت و محتوی که در ادب پارسی می شناسیم در مغرب وجود ندارد...
بیشتر
گزیده ت‍رج‍ی‍ع‌ب‍ن‍د و ت‍رک‍ی‍ب‌ب‍ن‍د شعر پارسی از آغ‍از تا ام‍روز ب‍ه‌ان‍ض‍م‍ام شرح ابیات
بخشی از مقدمه به قلم ح‍س‍ی‍ن ال‍ه‍ی ق‍م‍ش‍ه‌ای:
یکی از گنجینه های مناسب برای عرضه این گنج وحدت در ادب پارسی از دیر باز قالب ترجیع بند بوده است. این قالب شعری از نظر نقد ابیات و نوع ردیف و قافیه شبیه به مجموعه ای از غزلها یا قصاید کوتاه است که با یک بیت تکراری به هم پیوند خورده اند. هر قطعه را یک بند میگویند و معمولاً آخرین بیت هر بند زمینه مساعد برای رسیدن به بیت ترجیع را فراهم می کند. بیت ترجیع دو مصرع هم قافیه است که با غزلها قافیه ای متفاوت دارد.
دور نیست که منبع الهام در آفرینش این قالب شعری، قرآن کریم یا بعضی از دعاهای ماثوره باشد. در قرآن زیباترین و کاملترین نمونه ترجیع را در سوره الرحمان می یابیم که آیه ترجیع آن «فبای آلاء ربکما تکذبان» غیر از چند آیه اول پس از هر آیه تکرار می شود و هر بار رنگ و عطر دیگری دارد. همچنین در بخشی از سوره قمر، به ترجیع تکان دهنده «وَ لَقَد یَسَّرنا القرآن للذکر فَهَل مِن مُدَّکِر» بر می خوریم که پس از هر چند آیه تکرار می شود و هر بار تاثیری شگرف بر نفس خواننده هشیار می گذارد و نیز در سوره مرسلات آیه «ویل یومئذ للمکذبین» از اوائل تا آخر سوره پس از هر چند آیه تکرار شده است. در دعاهای ماثوره نیز بدین گونه ترجیعات بر میخوریم که بر تاثیر دعا می افزاید. در ادبیات غرب نیز ترجیح به گونه های مختلف از قدیم رواج داشته که گاهی به چندین مصراع می رسد و گاهی مانند شعر معروف غراب اثر ادگار آلن پو شاعر آمریکایی، بیش از چند کلمه نیست که در پایان هر بند تکرار می شود. اما بیگمان قالب ترجیع بند بدین شکل و صورت و محتوی که در ادب پارسی می شناسیم در مغرب وجود ندارد...
آپلود شده توسط:
Ataman
1403/10/03
1.webp)
دیدگاه‌های کتاب الکترونیکی گنج وحدت