یزدنامه - جلد ۱

یزدنما - کتابشناسی - متون پیشینه - پژوهشهای تاریخی - باستانشناسی و آثار باستانی - جغرافیا و سفرنامه - فرهنگ و ادبیات - عکس سند تصویر

از متن کتاب:
نوشتن صفحه ای چند در تاریخ شهری اصیل و قدیمی چون یزد آسان نیست. شهر یزد هنوز از شهرهای اصیل ایرانی است هم از حیث سبک و هنر شهرسازی و هم از حیث جامعه و نمودهای آن، پایداری قسمتی از دیوارهای هزار ساله شهر پیچ و خم کوچه های باریک با دیوارهای بلند خانه ها از مشخصات شهرسازی اصیل و دیر پای آن است. شالهای معمولاً سفید که بر سر مردان کاسب پیشه و روستائیان پیچیده شده، زنانی که چادر نمازهای کبودگون چهارخانه سر می کردند و پاخاک کشان از کوچه های خاک آلود می گذرند و پوشیدن پوشاکهای دست بافت به نمونهٔ حفظ آداب زندگی محلی نخل و کلک و بسیاری دیگر از تجلیلات زندگی گوشه هائی است بازمانده از زندگانی مردم کویری ایران.
شهر یزد در طول هزار و سیصد سال مسکن و ماوای زرتشتیان بوده و آتش مقدس تا زمان حاضر در این شهر نگاهبانی شده است و این خود یادمانی است از ایرانیان اصیل که توانسته اند هویت خود را دست ناخورده نگاه دارند.
یزد به استناد کتب تاریخ خاص و نیز وضع شهرسازی آن از زمان امرای دیلمی تا عصر صفوی چند بار وسعت یافته و روی آبادانی دیده است. حصاربندی شهرستان و گسترش نخستین آن به دست شعبه ای از سلسله کاکویه انجام شد. بعد از آنها سلسله محلی نامور شده به اتابکان یزد با تصرفاتی مطلوب و علاقه مندی بسیار زیب و زینتی نو بدین شهر دادند و مدرسه ها و مسجدهای مهم در آنجا ایجاد کردند...