حلیمی و فرهنگهایش

ضمیمه شماره ۱۸؛ نامه فرهنگستان

از متن کتاب:
لطف الله حلیمی یکی از فرهنگ نویسان قرن نهم هجری است که شاید در اوایل قرن دهم نیز زیسته باشد. شرح حال وی در منابع فارسی نیامده است و فهرست نگاران که به ضرورت ذکر آثار وی از اثر آفرین نیز نامی به میان آورده اند، از آنجا که تاکنون آثار این فرهنگ نویس با یکدیگر مقایسه و نسبت آنها با یکدیگر معلوم نشده، غالباً آنها را خلط کرده اند و این خلط، چنانکه خواهیم گفت شاید در معرفی حلیمی نیز پیش آمده باشد. فرهنگ نویس ما یقیناً به حلیمی شهرت داشته؛ زیرا افزون بر همه منابع اصیل، خود نیز در ضمن آثارش چندین بار بدان تصریح کرده و گاه آن را قافیه یا سجع قرار داده و گویا «حلیمی» تخلّص وی بوده است. اما اسماعیل پاشا بغدادی در یک جا (بغدادی ۱، ج ۱، ستون ۴۹۴) او را «چلبی» خوانده که قطعاً تصحیف است.
حاجی خلیفه نام پدر حلیمی را در سه جا (ج ۱، ستون ۲۲۵، ۱۳۱۵، ج ۲، ستون ۱۲۴۶) «یوسف» یاد کرده و سروری (ج ۱، ص۳) نیز چنین آورده است. اما، در چندین نسخه خطی کهن از آثار او، نام پدرش ابویوسف ضبط شده و بغدادی در یک جا (بغدادی ۲، ج ۱، ستون ۸۴۰) «یوسف» و در جای دیگر (بغدادی ۱، ج۱، ستون ۴۹۴) «ابویوسف» آورده است. عبدالحسین حائری «ابویوسف» را ترجیح داده است (ج۳، ص ۹۲) که در این صورت ممکن است یوسف تسامح باشد...