قانون - جلد ۶

با مقدمه: علی‌اکبر ولایتی

یکی از بزرگترین کتاب های مرجع علم پزشکی در سراسر جهان در قرون وسطی کتاب قانون در طب یا به صورت خلاصه شده ی آن قانون است که اثر شیخ الرئیس ابوعلی سینا، دانشمند و فیسلوف بزرگ ایرانیست. این اثر بزرگ که بالغ بر یک میلیون کلمه در خود جای داده، حاصل تجارب و آموخته های شخصی ابن سینا و همچنین دستاوردهای دانشمندان پیش از او نظیر بقراط و ارسطو و جالینوس می باشد. بسیاری از دانشمندان و علاقمندان به علم طب و داروسازی تمایل به مطالعه ای این اثر عظیم دارند اما به دلیل زبان متن کتاب که عربی می باشد، با مشکل مواجه می شوند. اکنون ترجمه ی فارسی قابل اعتماد از این کتاب بزرگ در دسترس است.
از نکات قابل توجه این کتاب دسته بندی و تعاریف دقیق و منظم ابن سینا از علوم دارو و طب است؛ به نحوی که اثر به پنج بخش یا کتاب تقسیم شده که کتاب نخست به تعاریف کلی طب، معرفی اندام و اعضای بدن، راه های حفظ تندرستی و درمان بیماری ها و مرگ و کتاب دوم به ادویه مفرده یا داروهای ساده که عمدتا گیاهی اند و تعداد آن ها به هشتصد قلم هم می رسد پرداخته است. کتاب دوم به طور کلی بیشتر به علم داروشناسی و ویژگی ها و خاصیت آن ها پرداخته و از نکات مثبت آن، تهیه ی فهرستی از نام داروها برحسب حروف الفباست. کتاب سوم که خود به تنهایی سه جلد است امراض جزویه که اعضای بدن را درگیر می کنند و کتاب چهارم تب و امراض جزویه ای که مختص به عضو نمی باشند و عمومی اند را مورد بررسی قرار می دهد. ابن سینا در کتاب پنجم ادویه مرکبه و داروسازی و انواع پادرزهر را شرح می دهد که تعداد این داروهای ترکیبی به حدود ششصد و پنجاه عدد می رسد.