روشهای مدرن شناخت مواد

روشهای پرتو ایکس، پرتو الکترونی، پرتو یونی

بطور تاریخی روشهای متعددی برای شناخت، تجزیه و خواص مواد وجود داشته که گردآوری همه آنها در یک کتاب امکان ندارد. از این رو مولف صرفا روی روش هائی را که درحال حاضر برای شناخت مواد در مراکز پژوهشی ، دانشگاه ها و صنایع بکار گرفته میشود ، تمرکز کرده و در هر مورد با ذکر مثال های کافی ، کاربرد این روش ها را تشریح مینماید.
اغلب این وسائل برای انجام آزمایش، احتیاج به خلاء، حرارت، توزین و اندازه گیری چگالی دارند. از این رو ، در ابتدای کتاب ، مسائل مشترک بین روش های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. طبعا در این قسمت ما وارد جزئیات نشده چون اطلاعات کلی در باره این مسائل مشترک برای شروع کار یک محقق ، کاملا کافی خواهد بود.
در قرن گذشته ، شیمی دانها و فیزیک دانان دست بدست هم داده و ابزارهائی فوق العاده تولید نموده که ارزش اعتبار آنها در عمل به ثبوت رسیده است. کشف طیف الکترو مغناطیسی از یکطرف به ارتباطات رادیوئی و از سمت دیگر به استفاده گسترده از پرتو ایکس ، پرتو الکترونی ، پرتو یونی منجر شد و همین راه دانشمندان علوم را به حوزه موجودات زنده و مسائلی چون DNA ، رادیولژی و Nuclear Magnetic Resonance ( NMR ) گشود. در حوزه شیمی ، موادی ساخته شد که قبلا در طبیعت وجود نداشت .
تمام این دست آوردها ، به پیشرفت تکنولژی های هوائی و فضائی منجر گردید که امروزه مورد استفاده همگان قرار میگیرد. علم مواد در جلو تمام علوم بجلو میرود و مسائل و مشکلات مواد مورد استفاده بشر ، روز بروز مورد بررسی علمی قرار گرفته و راه حل های مناسب ، کشف میگردد. از این روست که شناخت و ارزیابی مواد طبیعی و موادی که بدست بشر ساخته شده ، اهمیت فوق العاده ای در علوم و تکنولژی پیدا کرده است.
بهمین دلیل است که وقت و زحمتی که برای تدوین یک کتاب در زمینه شناخت مواد ، مصرف شده ، هرگز بهدر نرفته است. در اینجاست که باید به این نکته مهم اشاره کرد که چنین کتابی بایستی توسط شخص دست اندر کار نوشته شده و عرضه گردد. مانند هر سیستم پیچیده، ریزه کاریهائی در تهیه نمونه، نصب و آنالیز آن در دستگاه ، انجام آزمایش و تفسیر نتایج ، وجود دارد که فقط کسی که تجربه کار کردن با این دستگاه را دارد ، از عهده آن بر میآید.
در طول این کتاب مثالهای متعددی در هر زمینه داده شده که اکثر قریب به اتفاق چنین مثالهائی که توسط مولف تولید شده، دارای زمینه سیاهرنگ میباشند. در پایان هر بخش ، رفرنس مقاله چاپ شده در نشریات علمی توسط مولف، داده شده است.
مولف در تدوین این کتاب از رنگهای مختلف استفاده زیادی برده و هر زمان که مورد خاصی در شکل رنگین در مد نظر قرار گرفته و به آن اشاره میشود، نوشته ها هم بهمان رنگ ، در میآیند. اشکال دیگر ترجمه کلام علمی بزبان فارسی است که گاه خیلی عجیب بچشم میرسد. چون یک منبع موثق برای چنین لغاتی موجود نیست ، به کارهای فارسی زبانان دیگر مراجعه کرده و اگر خیلی نامانوس نبوده، از آن استفاده گردیده است. در هر صورت در چنین مواقعی ، ترجمه انگلیسی آن در پرانتز ، ارائه شده است.
نوشتن چنین کتابی یک کار پرزحمت و پر درد سری است ولی اگر بتواند مورد استفاده محققین و دانشجویان قرار بگیرد، مولف به هدف خود نائل شده است.