مروری بر علم فیزیک مدرن (رقص استادان وولی)

گاری زوکاو در تلاش خود برای انجام یک کار که در وحله اول بنظر غیر ممکن میآید، از استعداد خود در نویسندگی بهره گرفته و خواننده را با خود در دنیای فیزیک کلاسیک که برای قرنها مورد استفاده بوده و در مدارس تدریس میشده است ، جلو برده و ضمن توضیح و تشریح مطالب علمی، رفته رفته کمبود ها و نارسائیهای فیزیک کلاسیک را بر ملا میکند. بعنوان یک فیزیک دان ، او اولین نفری است که با دیدی باز و روشن، به کوشش هائی که برای بوجود آوردن مفهوم جدیدی از علم فیزیک ، صورت گرفته، نگاه میکند. از دید او ، اندیشمندان مشرق زمین حرف زیادی برای گفتن در این زمینه را دارند. جا بجا او مفاهیم فیزیک کوآنتوم را با ادراک صوفی گری و بینش بودائی مقایسه میکند. در بخشی از کتاب میخوانیم: یک الکترون حالت پایه ( ground state ) را خانه خود تصور میکند. این الکترون میل ندارد که خانه خود را ترک کند. در حقیقت تنها موقعی که آرامش خود را بهم زده و از حالت پایه خارج میشود، وقتی است که با دادن انرژی اضافی، آنرا از خانه خود بیرون بکشیم. بهمین جهت بعد از خروج ، در صورتیکه آنقدر از هسته دور نشده باشد که جزو الکترون های آزاد محسوب گردد ، اولین مشغولیت آن اینست که هرچه زودتر به حالت پایه و خانه خود باز گردد. از آنجائیکه حالت پایه یک حالت با کمترین انرژی است، الکترون برای بازگشت بایستی انرژی اضافی خود را از دست بدهد. الکترون این کار را با ساطع کردن فوتون انجام میدهد. این فوتون ساطع شده یکی از فوتون های مجازی الکترون بوده که ناگهان خود را با مقدار کافی انرژی میبیند که براه خود ادامه دهد بدون اینکه قانون بقای جرم – انرژی را نقض کرده باشد. گاری زوکاو در هفدهم ماه اکتبر سال ۱۹۴۲ در پورت آرتور تکزاس متولد شده و فرزند ارشد دو بچه پدر و مادرش میباشد. پدرش در کانزاس صاحب یک مغازه جواهر فروشی بود و خود گاری دوران کودکی و جوانی خود را در سان آنتونیو و هوستون سپری نمود. در سال ۱۹۵۹ گاری یک بورسیه از دانشگاه معروف هاروارد دریافت کرد. در همان زمان دانشجوئی با یک موتور سیکلت به اروپا، آفریقای شمالی و خاورمیانه مسافرت کرد. در سال ۱۹۶۵ از دانشگاه هاروارد فارغ التحصیل شده و در همان سال برای انجام نظام وظیفه، با درجه ستوان دومی وارد ارتش گردید. بعد از اتمام دوره و خدمت در ویتنام ، در سال ۱۹۷۰ با درجه ستوان یکمی ، از خدمت خارج گردید. در بازگشت، به سان فرانسیسکو در کالیفرنیا رفته و در آنجا با جک سرفاتی که نامش در این کتاب آمده است، آشنا شد. جک او را با خود به لابراتوآر لارنس برکلی برده و در آنجا گاری شیفته فیزیک مدرن و بطور اخص ، مکانیک کوآنتوم گردید. در آنجا بود که او شروع به نوشتن این کتاب که در دست دارید نمود. رقص استادان وولی نام این کتاب بوده و جک سرفاتی به او در نوشتن این کتاب، کمک های شایانی کرد. این کتاب موفقیت زیادی برای نویسنده ببار آورده، بارها تجدید چاپ شده و جزو پرفروش ترین کتابها محسوب میشود. او یکی از معدود نویسندگانی است که با استعداد خاصی که در نویسندگی دارد، موفق شده است که یکی از سخت ترین و پیچیده ترین مباحث علمی را که بزرگترین دانشمندان جهان منجمله پایه گزاران آن ، از درک کامل آن اظهار عجز کرده بودند، بصورت یک مبحث جالب و آموزنده ، به خوانندگان علاقمند ، هدیه کند. از این نظر او تنها با جاستین گاردر نروژی مولف کتاب ' دنیای سوفی ' قابل مقایسه است. گاردر نیز مبحث مشکل فلسفه را در کتاب خود بصورت قابل فهم ، در روند یک داستان ، به خواننده عرضه میدارد. پروفسور رابرت مارچ از دانشگاه ویسکونسین در نشریه وزین ' فیزیک امروز' ( Physics Today ) در سال ۱۹۷۹ چنین نوشت: " در ارتباط با با نظریه نسبیت عام اینشتاین ، زوکاو موفق شده است که در کتاب خود، چنین مطلب علمی پیچیده ای را بزبان ساده و قابل فهم بیان نماید. بایستی در نظر داشت که خوانندگان این کتاب، آشنائی زیادی با ریاضیات و فیزیک کلاسیک ندارند. " مارتین گاردنر یک ریاضی دان و نویسنده علمی برای نشریه ( Scientific American ) در اظهار نظری در باره این کتاب زوکاو مینویسد: " زوکاو یک نویسنده استثنائی با سبک نگارش عالی و مخصوص بخود بوده و بسیار سخت است که بتوان تصور کرد که کسی بعد ازخواندن این کتاب ، بطور کامل از آن لذت نبرده و به معلومات خود اضافه نکرده باشد. " دیوید بوهم پروفسور فیزیک در دانشگاه لندن در مورد این کتاب مینویسد: " این کتاب برای کسانی که تمایل دارند که علم فیزیک مدرن را درک کرده و تفاوت آنرا با طرز فکر کلاسیک تشخیص بدهند ، در بالاترین حد توصیه میگردد. برای کسانی که نگران وجدان بشری در مقابل پیشرفت های فیزیک هستند، همین توصیه صادق خواهد بود. " مترجمین این کتاب کار سختی را بپایان رسانده اند چون بایستی اعتراف کرد که زبان فارسی در مورد واژه های علمی و فلسفی قدری کمبود دارد. بهمین دلیل هر زمان که در این کتاب اصطلاح نامانوسی ظاهر میشود ، بلافاصله معادل انگلیسی آن نیز عرضه میگردد. در همین راستا یک فرهنگ مختصر از اصطلاحاتی که در این کتاب از آنها استفاده شده ، در ابتدای کتاب قرار داده شده است. اکثریت قریب به اتفاق تصاویر کتاب نیز زیر نویس فارسی داشته و برای ساده تر کردن فهم تصاویر پیچیده ، از رنگهای مختلف ، استفاده گردیده است. اصل کتاب صرفا سیاه و سفید بوده و رنگی در آن بکار نرفته است. تمام هدفی که مطالب این کتاب ، دنبال میکند اینست که در پایان، حالت وارستگی (enlightenment) را به خواننده معرفی نماید. این نکته ظریف هرچند برای خوانندگان غربی ، مطلبی ناشناخته و درک آن ساده نیست ، برای فارسی زبانان که حافظ و خیام را برای کمک به درک وارستگی ، در اختیار دارند، چندان مشکل بنظر نمیرسد. یادداشت هائی در همین زمینه توسط مترجمین ، در پایان کتاب آورده است.