احوال شخصیه زردشتیان ایران

مشتمل بر قواعد ازدواج، طلاق، ارث، وصیت، فرزندخواندگی و پلگذاری معموله در میان زردشتیان ایران و تطبیق این قواعد با حقوق مدنی ایران.

مقدمه کتاب:
رساله حاضر، که در آن از احوال شخصیه زردشتیان بحث میشود، در حقیقت در نتیجه احتیاجات ناشیه از قانون ۳۱ تیر ماه ۱۳۱۲ بوجود آمده این قانون بر خلاف اصول قانون اساسی و متمم آن میباشد؛ زیرا با توجه بقانون اساسی و متمم آن مشهود میگردد که کلیه اتباع ایران باید از کلیه قوانین کشور تبعیت کنند و قانون ۳۱ تیر ماه ۱۲ در واقع بمنزله يك نوع كاپيتولاسيون داخلي میباشد که در هیچ جای دنیا سابقه ندارد و برای قسمتی از اتباع کشور ایران که مذهب آنان در قانون اساسی بر سمیت شناخته شده از نظر اختلاف در مذهب مقررات خاصی وضع نموده و قواعد و عادات مسلمه و متداوله مذهبی آنانرا در مورد رعایت احوال شخصیه و حقوق ارثیه و وصیت قابل رعایت دانسته است و قانون مدنی ما هم گرچه پایه و اساس آن قوانین مذهبی و قسمتی از آن هم از قوانین اروپائی اقتباس شده مانند قسمت راجع باشخاص و تابعیت و اسناد سجلی و اقامتگاه و ادله اثبات دعوی ولی جنبه عرفی دارد و قوانين عرفيه هم بموجب اصل هشتم قانون اساسی بدون استثناء درباره تمام اتباع کشور لازم الاجراست؛ زیرا اصل مزبور میگوید تمام اتباع کشور ایران در مقابل قانون دولتی متساوى الحقوق خواهند بود ولی چون این قانون امروزه در کشور ما تا موقعی که نسخ نشده است، مجری میگردد و در دستگاه قضائی ما بالاخص در دیوان کشور ضابطه ای در دست نیست که مستندات و اختلافاترا بر طبق آن عمل نمايند و منشاء وأركان احكام محاكم و آراء دیوانکشور در این قبیل موارد روی فتاوی مختلفی است که اصحاب دعوی با وسائل نامشروع تحصیل مینمایند نتیجه این میشود که نسبت بموضوعی آراء متشتت و مختلف صادر شود و ملاك و ضابطه کلی در دست نباشد از این جهت کوشش آقای دامغانی در این مورد قابل تقدیر میباشد زیرا با تنظیم این رساله راجع بمذهب زردشتی زمینه وحدت اجراء قوانین را برای دیوان کشور و دستگاه قضائی فراهم نموده اند. امید است دیگران هم تأسی بایشان نموده و نسبت بسایر مذاهبی که در کشور ما برسمیت شناخته شده همینطور عمل نمایند و زمینه را برای مطالعه فراهم سازند.
محمود سرشار
نایب رئیس کانون وکلاء دادگستری