فرسایش خاک، بزرگترین چالش برای مدیریت پایدار خاک

فرسایش خاک یک فرآیند طبیعی به دلیل از بین بردن خاک سطحی است، اما فعالیت های انسانی این روند را تسریع کرده است. معمولاً به دلیل حذف پوشش گیاهی یا هر فعالیتی که زمین را خشک می کند ایجاد می شود. کشاورزی، چرا، معدن، ساخت و ساز و فعالیتهای تفریحی از عوامل فرسایش خاک هستند. فرسایش خاک حاصلخیزی خاک را کاهش می دهد که می تواند بر عملکرد محصول تاثیر منفی بگذارد. همچنین آب مملو از خاک را به پایین دست می فرستد که می تواند لایه های سنگینی از رسوب ایجاد کند که مانع از روان شدن جوی ها و رودخانه ها می شود و در نهایت می تواند منجر به سیل شود. هنگامی که فرسایش خاک رخ می دهد، احتمال وقوع مجدد آن بیشتر است. کتاب حاضر منبعی جهت معرفی فرسایش خاک و ابزارهای تخمین و ارزیابی این پدیده مهم می باشد. همچنین در ادامه بحث های مرتبط چون انواع فرسایش خاک براساس عوامل ایجاد کننده آن و مدلسازی آن و در نهایت چشم انداز آینده فرسایش خاک بیان می کند. بنابراین کتاب حاضر می تواند منبعی مهم جهت شناخت توسط پژوهشگران و متخصصان این حوزه معرفی گردد. نویسنده کتاب، دن پنوک پروفسور ممتاز گروه علوم خاک در دانشگاه ساسکاچوان کانادا و عضو انجمن علوم خاک کانادا است. او در زمینه های فرسایش خاک، تغییر کربن آلی خاک ناشی از انسان، کشاورزی هوشمند و دینامیک انتشار گازهای گلخانه ای از خاک های کشاورزی و تالاب منتشر کرده است. او از سال ۲۰۱۳ در پنل فنی بین دولتی در زمینه خاک خدمت کرده و پیش نویس اولیه منشور جهانی خاک را نوشته است. او در حال حاضر ریاست گروه کاری ITPS مشارکت جهانی خاک را بر عهده دارد که پیش نویس سفارش دستورالعمل های داوطلبانه برای مدیریت پایدار خاک را تهیه کرده است. در این کتاب با تمرکز بر فرآیندهای خاک در مقیاس چشم انداز و الگوی مکانی ویژگی های خاک که از کنش و تعامل این فرآیندها حاصل می شود، فرسایش خاک و انواع آنرا معرفی می کند. ترجمه کتاب مذکور شامل هشت فصل بوده که به ترتیب در فصل اول معرفی فرسایش خاک و عوامل موثر بر آن، فصل دوم، انواع فرایندهای فرسایش خاک، فصل سوم، کنترل بر فرآیندهای فرسایش، فصل چهارم، ارزیابی فرسایش خاک، اندازه گیری میدانی و مدلسازی، فصل پنجم، مدلسازی منطقه ای و جهانی فرسایش خاک، فصل ششم ، مدیریت پایدار خاک و کنترل فرسایش خاک، فصل هفتم، حاکمیت خاک و محرک های اقتصادی اجتماعی فرسایش و فصل هشتم، راه پیش رو ارائه می شود. در ترجمه کتاب مذکور تلاش بر این بوده است که از معادل های تخصصی علم خاک در زبان فارسی استفاده شود. اگرچه اصطلاحاتی وجود دارد که برای آنها معادل معمولی در زبان فارسی وجود ندارد. اما سعی شده است در حد توان و دانش خود بهترین و روان ترین معادل ها را انتخاب نماییم.

مریم محمدرضایی
سید پدرام نی نیوا
بهار ۱۴۰۲