ایران و جهان از نگاه شاهنامه

شاهنامه کتابی است که هر ایرانی باید به نوعی آن را بشناسد، زیرا کتاب سرنوشت ایران است . « ایران و جهان از نگاه شاهنامه » به قصد آن تدوین شده است که جوانان و نیز همهٔ کسانی که هنوز توفیق آشنائی با اصل آن را پیدا نکرده اند، دست آنها را در دست این کتاب بگذارد. سوال این است که جهان بینی شاهنامه ، که از جهتی همان جهان بینی ایران باستان است ، برچه قرار بوده است . بخش آغازین کتاب به تشریح این موارد می پردازد: خدا و تقدیر - جهان - خرد - آز - ایران - مهر - زن - نام - آزادی - فرهنگ - مرگ - نخبگان - ادب - رفتار با دشمن - طیف عرفانی - طیف خیاّمی - نیرنگ در جنگ ؛ و آنگاه به این سوال ختم می شود: از شاهنامه چه می آموزیم ؟ بدنهٔ اصلی کتاب داستان های برجستهٔ شاهنامه را به تاًمّل می گذارد،چون داستان ضحاّک و کاوه و فریدون و زال و رودابه و هفت خان رستم و رستم و سهراب و داستان سیاوش و جنگ ایران و توران و داستان فرود و بیژن و منیژه و داستان رستم و اسفندیار و پایان کار رستم ، که هر یک مفهوم عمیق انسانی ای در خود دارند. در دیباچهٔ کتاب آمده است : - «شاهنامهٔ فردوسی بیش از هر کتاب دیگر در زبان فارسی سرگذشت و روح مردم باستانی ایران را در خود بازتاب داده است . بنابراین می توانیم از او گواهی هائی بگیریم که ایرانی چگونه کسی بوده است و از زندگی چه می خواسته .» - «مردم به کتابی چون شاهنامه از دو جهت نگاه می کردند: یکی سیاسی ، یعنی وسیلهٔ بازیافت شخصیّت ملّی خود، و دیگری انسانی ، یعنی کتاب حکمت و عبرت و دستورنامهٔ زندگی .» - «جهان بینی شاهنامه ، حاصل یک دوران دراز تجربهٔ قوم ایرانی است ، در یک سرزمین پرماجرا و پر کشاکش ؛ و به ما می گوید که چگونه باید زندگی کرد. شاهنامه ، با آنکه از زمانهای دور حرف می زند، آموزه هایش هنوز راهگشا هستند، و می توان گفت که با همهٔ قدمت ، تازه ترین کتاب زبان فارسی است .» این تالیف جلد دومی نیز خواهد داشت ، تحت عنوان «ساسانیان از نگاه شاهنامه » که نیمهٔ تاریخی شاهنامه را دربرمی گیرد. آنچه در این کتاب آمده است پیشگفتار شاهنامه از چه می گوید؟ بی طرفی در شاهنامه خدا و تقدیر جهان خرد آز ایران مهر زن نام آزادی فرهنگ مرگ نخبگان ادب رفتار با دشمن طیف عرفانی طیف خیامی نیرنگ در جنگ از شاهنامه چه می آموزیم ؟ ایران و جهان .