تاریخ مهاجرت اقوام در خلیج فارس

کتاب حاضر تحقیقی است درباره ملوک هرموز و نقش آنها در فعالیت‌های اقتصادی و تجاری، نیز تحولات سیاسی و اجتماعی و جمعیتی خلیج فارس. کتاب متشکل از چهار فصل است. در فصل اول تاریخ ملوک هرموز از مهاجرت تا تثبیت با این مباحث بررسی می‌شود: آغاز تاریخ ملوک هرموز، منشا نژادی ملوک هرموز، تحولات خلیج فارس پس از اسلام تا قرن ششم، مهاجرت اقوام، بررسی وضعیت سیاسی و اجتماعی سواحل عمان، ترکیب جمعیتی و نژادی بخش‌های جنوبی، مسیرهای تجاری هرموز تا قرن ششم. در فصل دوم تصویری از تحولات سیاسی و اقتصادی هرموز در قرن هفتم و هشتم هجری فراهم می‌آید; سپس تاثیر یورش مغول بر جا به جایی قدرت در کرمان و فارس و اثرات آن بر روند قدرت‌گیری ملوک هرموز، همچنین علل افول و رکود کیش و جایگزینی هرموز به جای آن به تفصیل بیان می‌شود. مباحث عمده این فصل عبارت‌اند از: کرمان و فارس در آستانه یورش مغول، زندگی سیاسی ملوک قدیم هرموز، تلاش رکن‌الدن محمود قلهاتی برای استقلال، انقراض سلفریان فارس و زمینه کسب استقلال هرموز، استقلال هرموز، مداخلات کرمان و فارس، انتقال پایتخت به جزیره جرون، عصر ملک اسلام دوره اعتلای کیش، ملک عزالدین گردانشاه و مسئله کیش، افول نهایی کیش، فال و خنج نواحی پس کرانه‌ای هرموز، توران شاه اول و بحران داخلی، محمدشاه و روابط با آل مظفر و تیموریان. فصل سوم با عنوان "عصر بحران‌های داخلی" به بررسی تحولات اقتصادی و سیاسی هرموز در قرن نهم پیش از ورود پرتغالی‌ها اختصاص دارد. در این فصل همچنین به جغرافیای تاریخی جزیره و توابع آن در بخش‌های ساحلی شمال و جنوب خلیج فارس اشاره می‌شود. مباحث دیگر این فصل عبارت‌اند از: جزیره جرون، تبادلات اقتصادی هرموز، ساختار شهری جرون، بیرونات، عمان، بحرین و قطیف، بخش‌های ساحلی ایران. در فصل چهارم که "عصر استعمار" عنوان گرفته، به زمینه‌های سیاسی اقتصادی ورود پرتغالی‌ها به هرموز اشاره می‌شود، در پی آن، از واکنش نیروهای اجتماعی و سیاسی جزیره در مقابل حضور پرتغالی‌ها سخن می‌رود، سپس این مباحث مطرح می‌شود: دلایل عدم حمایت شاه اسماعیل از پادشاه هرموز، چگونگی برخورد نظام‌های اجتماعی موثر در این قیام‌ها، بررسی تاثیرات گوناگون حضرو پرتغالی‌ها در اقتصاد هرموز و منطقه، شرایط و دلایل انحطاط اقتصادی و سیاسی هرموز، نحوه توجه ایران به مسائل جنوب در عصر شاه عباس، چگونگی آزادسازی هرموز و نتایج فتح این جزیره از طرف نیروهای ایرانی و ارزیابی نقش انگلستان در این رویداد.