پیشگیری از ارتکاب جرم در نیروهای مسلح

پیشگیری از لحاظ لغوی به معنی «جلوگیری» و «دفع» آمده است و پیشگیری کردن یعنی «مانع شدن» که با مفهوم اصطلاحی آن در علوم جنایی هماهنگی دارد. امروزه پیشگیری در معنای «پیش بینی کردن» یا «آگاه کرن و هشدار دادن» به کار می رود اما در اصطلاح، آنچه در ابتدا از این واژه برداشت می شود، به کارگیری اقدامات و تدابیر کیفری به منظور ممانعت از ارتکاب مجدد جرم توسط مجریان یا سایر افراد جامعه بوده و جوامع بشری برای مقابله با جرائم به طور عمده از مجازات ها و تنبیهات خاص و درخور با شخـصیت مرتکــب استفاده می کنند. پیشگیری از وقوع جرم علی الخصوص در سازمان نیروهای مسلح به عنوان سیاست مهم و راهبردی مستقیم و غیر مستقیم در جهت بازدارندگی از وقوع جرم و تخلف است و پیشگیری به عنوان یک سیاست راهبردی دارای مباحث مختلفی می باشد. نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران به واسطه ایمان، اراده، سلامت، عزت نفس با تلاش و کوشش مستمر ضمن ارتقای امنیت عمومی کشور، سلامت مجموعه خود را نیز به خوبی حفظ کرده اند. بر اساس اصل ۱۷۲ قانون اساسی، برای رسیدگی به جرایم مربوط به وظایف خاص نظامی و یا انتظامی اعضاء ارتش، ژاندارمری، شهربانی، نیروی انتظامی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی محاکم نظامی مطابق قانون تشکیل می‌شود ولی به جرایم عمومی آنان یا جرایمی که در مقام ضابط دادگستری مرتکب می‌شوند در محاکم عمومی رسیدگی می‌شود. افرادی که به صورت پایور یا سرباز وارد نیروهای مسلح می‌شوند هر یک برخاسته از طبقه اجتماعی و فرهنگی مخصوص به خود است و در برابر وضعیت جدید که همان حضور وی در نیروهای مسلح است واکنش‌های مختلفی نشان می‌دهد. عده‌ای از این افراد وضعیت جدید را می‌پذیرند و خود را با آن سازگار می‌کنند اما عده‌ای با این وضعیت سازگار نمی‌شوند که متاسفانه این عدم سازگاری ممکن است به ویژه در مسائل اجتماعی و خانوادگی یا ریشه در ساختار نامطلوب قوانین و مقررات داشته باشد. با توجه به ماموریت‌های سنگین نیروهای مسلح دایره‌ی ارتکاب تخلفات و جرایم در این نیروها نسبت به وقوع جرم در سایر سازمان‌ها از اهمیت بیشتری برخوردار است زیرا تخلف و جرم در کار نیروهای مسلح مستقیماً اثر سوء می‌گذارد. خوشبختانه رویکرد سیاست مدارانه آینده سازمان قضایی نیروهای مسلح توجه ساختاری به کاهش جرایم است و یکی از اهداف مهم در راستای اجرای این رویکرد شفاف‌سازی و تحکیم مبانی نظم و انضباط به منظور کاهش نرخ جرایم در این سازمان می باشد که در این رابطه با توجه به انجام گزینش های تخصصی و سختگیرانه در نیروهای مسلح و اقدامات حفاظتی و تربیتی، در حال حاضر آمار جرایم مهم و سنگین در نیروهای مسلح نسبت به جرایمی که در جامعه اتفاق می‌افتد کمتر است اما اهمیت این نهاد اقتضاء دارد که در جهت پیشگیری از همین جرایم اندک نیز اقدامات لازم انجام گیرد که این امر میسر نیست مگر با همکاری و همدلی نیروهای مسلح با سازمان قضایی نیروهای مسلح. همانطور که رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح حجت الاسلام والمسلمین بهرامی در بیست و چهارمین مجمع استانی پیشگیری از وقوع جرم کرمانشاه سال ۱۳۹۶ فرمودند: تلاش برای پیشگیری از وقوع جرم در نیروهای مسلح ضروری است و پنج سال آسیب‌شناسی کردیم و راهکارهایی به دست آمده که نباید آن‌ها را نادیده بگیریم. با اشاره به اقتدار امروز ایران و نیروهای مسلح کشور اظهار کرد: امروز نیروهای ما در هر نقطه و سنگری پای کار هستند و عرصه را بر دشمن تنگ می‌کنند. رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح با بیان اینکه تلاش برای پیشگیری از وقوع جرم در نیروهای مسلح ضروری است، تاکید کرد: پنج سال آسیب‌شناسی کردیم و راهکارهایی به دست آمده که نباید آن‌ها را نادیده بگیریم، اجرای بسیاری از این راهکارها خرج چندانی ندارد. به همین منظور بر آن شدیم تا به نوبه خود سهمی علمی و فرهنگی در راستای پیشگیری از ارتکاب جرم اولاً در بین سراسر افراد و اقشار جامعه، ثانیاً پیشگیری از ارتکاب جرایم در سازمان نیروهای مسلح داشته باشیم و با تحقیق و پژوهش دو ساله در صدد تالیف این کتاب با عنوان پیشگیری از ارتکاب جرم در نیروهای مسلح برآمدیم.