شیوه نگارش مقاله کوتاه و نمونه های آن در علوم اسلامی

مقاله کوتاه با اصطلاح (essay) در ادبیات تحقیق های علمی به طور کلی ، به قطعه نوشتاری گفته می شود که در آن استدلال و نظرات شخص نویسنده ارائه شده است. می توان گفت که «مقاله کوتاه» یک ترکیب ادبی کوتاه در مورد یک موضوع معین یا یک سئوال خاص است. و معمولاً در قالب نگارش نثر بکار رفته و به طور کلی متن آن بیشتر تحلیلی ، حدسی ، و یا تفسیری است.
مقاله های کوتاه به طور سنتی در طبقه بندی رسمی و غیر رسمی تقسیم می شوند . و تفاوت آنها در اهداف آنهاست. امروزه نگارش مقاله کوتاه توسط دانشجویان و طلاب فرهیخته به عنوان یکی از ابزارهای مهم و جدید آموزش دانشگاهی و حوزوی است.
این مقالات کوتاه دارای ساختار تعریف شده است و گاهی از آنها به مقاله «پنج پاراگرافی» نیز تعبیر می شود، در این نوع مقالات، امکان عرضه نظریات شخصی دانشجویان و حوزویان را در مورد یک موضوع خاص ارایه می کند. به همین دلیل ضروری است که حوزویان و دانشجویان در طی دوره آموزش خود بویژه در کلاس های روش تحقیق دانش و مهارت لازم را برای تولید این گونه مقاله ها کسب نمایند. این نوشتار، درصدد است تا نکات مهم مرتبط با شیوه نگارش مقاله کوتاه و الگوهای مختلف آن را ارائه دهد. و در پایان تعدادی از نمونه های مقالات کوتاه را برای بررسی و نقد ارائه داده است.
هم اکنون در برخی از کشورها ، نگارش مقاله ها به بخشی از آموزش رسمی تبدیل شده اند. به دانش آموزان متوسطه در این کشورها قالب های مقاله ساختاری آموخته می شود تا مهارت نوشتن خود را بهبود ببخشند و دانشگاه ها در این کشورها از مقاله برای انتخاب متقاضیان استفاده می کنند . هم در آموزش متوسطه و هم در مقطع عالی ، از مقالات برای قضاوت در مورد تسلط و درک مطلب استفاده می شود.
در این کشورها از دانش آموزان خواسته می شود که موضوع مطالعه را در قالب مقاله کوتاه توضیح داده و اظهار نظر کنند یا ارزیابی کنند. در بعضی از دوره ها ، دانشجویان دانشگاه باید یک یا چند مقاله کوتاه را طی چند هفته یا چند ماه تکمیل کنند.
این نوشتار به منظور آموزش شیوه نگارش مقاله کوتاه در سه فصل تنظیم شده است. در فصل نخست تعاریف اصطلاحات و مفاهیم اصلی بحث مطرح شده و به همین منظور تعریف مقاله کوتاه و اجزاء اصلی آن مثل «مقدمه» ، «پاراگراف پشتیبان» و « پاراگراف خلاصه» توضیح داده شده است.
در فصل دوم الگوهای هشتگانه مقالات کوتاه توضیح داده شده و برای هر کدام مثالهای ذکر شده است.
در فصل سوم ضمن تمایز دو دسته مقالات رسمی و غیر رسمی ، برای هر کدام از این دو دسته، نمونه مقالاتی ارائه شده تا مورد نقد و بررسی خواننده قرار گیرد.