نقش و جایگاه دفاتر حمایت حقوقی و قضایی ایثارگران در فرایند دادرسی

دفاتر حمایت حقوقی و قضایی ایثارگران در سال ۱۳۶۵ مقارن با دوران دفاع مقدس تأسیس گردید و هدف از تشکیل این نهاد، حمایت حقوقی و قضایی ایثارگران و رزمندگانی که به دلیل درگیری با مسائل جنگ مانند حضور در جهبه های نبرد و یا مجروحیت جنگی قادر به طرح دعاوی یا دفاع در مراجع قضایی نبودند و به این دلیل زمینه تضییع حقوق این قشر موثر جامعه فراهم میآمد که این امر با جایگاه ایثارگران و شأن مجاهدان فی سبیل الله منافات داشت علی هذا وجود نهادی با ماهیت دفاتر حمایت که در غیاب رزمندگان و ایثارگران با معرفی کارشناسان حقوق که به حکم قانون در جایگاه وکیل شناخته شده اند امری منطقی و لازم الاجرا بوده که این جریان حمایتی با همان ساز و کار اداری و قانونی خود پس از پایان جنگ تحمیلی تا به امروز نیز تداوم یافته که فارغ از آثار مطلوب تاسیس این نهاد به بررسی برخی از شبهات و برداشتهای پیرامون حیطه وظایف دفتر حمایت می پردازیم.
طبق آئین نامه اجرایی ماده ۲۰۳ قانون استخدامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مصوب مجلس شورای اسلامی و بند ب ماده ۳ آئین نامه اجرایی ماده مذکور و ماده ۴ قانون حمایت قضایی از بسیج و تبصره های ۱ و ۲ ماده ۱۷ آئین نامه اجرایی آن، دفاتر حمایت نسبت به مشمولین خود در صورت مراجعه به دفاتر حمایت مستقر در مجتمع های قضایی دادگستری های سراسر کشور و در خواست مساعدت حقوقی، اقدام به ارائه مشاوره و مساعدت قضایی و یا معرفی نماینده به عنوان وکیل جهت حضور در محاکم قضایی مینماید.
دفاتر حمایت حقوقی و قضایی ایثارگران که در این رساله گاها به نام مختصر دفاتر حمایت عنوان خواهند شد، به عنوان نهادی است که کارشناسانی را که مستقر در آن هستند، را جهت وکالت از ایثارگران، جانبازان و خانواده های معظم شهداء به دادگاه و حضور در دادرسی معرفی می نماید. در این پژوهش به نوع رابطه حقوقی بین ایثارگران و خانواده های معظم شهداء با کارشناسان دفاتر حمایت و همچنین رابطه حقوقی ایثارگران با دفاتر حمایت و نوع رابطه حقوقی کارشناسان دفاتر حمایت با این دفاتر پرداخته خواهد شد. این که آیا کارشناسان دفاتر حمایت وکیل محسوب میشوند یا نه بلکه دفاتر حمایت به عنوان شخص حقوقی وکیل ایثارگر محسوب می شوند و این شخص حقوقی نماینده ای از جانب خود جهت حضور در دادرسی معرفی می کند هر کدام از این موارد دارای آثار و تبعات خاص خود می باشد. چنانچه کارشناسان وکیل ایثارگر باشند دارای تمامی اختیارات همچون وکیل دادگستری می باشد در حالی که اگر دفاتر حمایت وکیل محسوب شوند کارشناسان این دفاتر نماینده دفاتر جهت حضور در دادرسی باشند قضیه متفاوت است. در این پژوهش به تبیین نوع این روابط پرداخته خواهد شد.