اذن ولی در خصوص ازدواج دختر باکره

با توجه به لزوم قائل شدن حق انتخاب در ازدواج برای دختر باکره و از طرفی دفع ضرر احتمالی، نیاز به استفاده از تدابیر عاقلانه¬ی پدر در این رابطه اهمیت زیادی خواهد داشت که در واقع پدر با بینش عاقلانه خود در انتخاب همسر برای فرزند خود، دختر خود را یاری می¬نماید. و خلاصه این امر مهم، یک امر یک سویه و تک بعدی نیست. هم از مزایای استفاده از تدابیر عاقلانه‌ی «ولی» استفاده می‌شود و در موارد خاص بی‌تدبیری یا خدای ناکرده سوء‌استفاده «ولی» راه خلاصی از این مانع حقوقی یا فقهی باز است که آن سلب اذن اوست.حقوق و احکام خانواده از اهمیت خاصی برخوردار است که تا حد زیادی ناشی از ارزش و جایگاه خانواده در دین مبین اسلام و عرف و فرهنگ جامعه اسلامی است. خانواده هسته مرکزی اجتماع و نخستین اجتماعی است که در اثر عقد ازدواج شکل می¬گیرد و زن و شوهر آداب و رسوم زندگی و اصول اجتماعی و ابزار محبت و عشق و علاقه به دیگری و از خودگذشتگی را تجربه می¬کنند، خانواده کانونی برای حمایت از انسان و ارزش¬های والای اخلاقی است، خانواده در حفظ و گسترش اقتدار ملی و اجتماعی نقش مؤثری دارد، به عبارت دیگر بین اقتدار ملی و استحکام خانواده رابطه نزدیکی برقرار است و تزلزل و تباهی خانواده¬ها باعث انحطاط ملت¬ها می¬باشد و سستی روابط خانوادگی موجب انحطاط اجتماعات بشری است. یکی از مسائل قابل توجه که در زمینه¬ی حقوق و آزادی-های زنان مطرح است موضوع حق انتخاب همسر و شریک زندگی است. گفته می¬شود، کرامت و شخصیت زن، به عنوان یک موجود انسانی، همانند مرد، اقتضاء می¬کند که در حق انتخاب همسر، همانند مرد آزادی کامل داشته¬باشد و در این راه اراده دیگری بر او تحمیل نشود، تبعیض و تفاوتی که از این حیث در جوامع مختلف بین زن و مرد وجود دارد و تحمیل¬هایی که در انتخاب همسر بر روی زن اعمال می¬گردد یا موانع و محدودیت¬هایی که از این حیث در مورد او اجرا می¬شود مدافعین ارتقاء حقوق زن و طرفداران تساوی حقوق زن و مرد را بر آن داشت که به طرق مختلف این آزادی را برای زنان تثبیت و تساوی آنان را با مردان در این خصوص تأمین نمایند.
امروزه در قوانین بسیاری از کشورها، سعی شده، محدودیت و ممنوعیت آزاد انتخاب همسر برای پسر و دختر کم شود و ازدواج آنها بدون نظر خود و با تحمیل نظر اولیائشان به رسمیت شناخته نشود و از سوی دیگر، ممانعت و عدم اجازه آنها نیز، مانع ازدواجشان نگردد.
در اکثر قوانین کشورها حتی بسیاری از کشورهای اسلامی، ازدواج پسر و دختر، قبل از رسیدن به سن بلوغ یعنی سن قابلیت نکاح ممنوع است و بنابراین نکاح در سنی که هنوز فرد قابلیت نکاح ندارد و نمی¬تواند تشخیص دهد و در نتیجه تصمیم¬گیری در این مورد باید، با دیگری (ولی) باشد، اصولاً ممنوع گردیده¬است. اما در اکثر قریب به اتفاق قوانین سن مجاز برای نکاح دختر زودتر از پسر است و از آنجا که سن بلوغ و رشد قانونی در این قوانین برای پسر و دختر یکی است بنابراین ممکن است دختری که هنوز به سن قانونی رشد نرسیده مجاز به ازدواج باشد و چون از لحاظ قانونی صغیر محسوب می¬شود، ازدواج او نیاز به موافقت و اجازه ولی داشته و از این رو عملاً تفاوتی بین دختر و پسر در مورد تصمیم¬گیری برای ازدواج ملاحظه نمی¬گردد. در حقوق ایران به تصریح ماده ۱۰۷۰ قانون مدنی، رضایت زوجین شرط نفوذ عقد است بنابراین نه در مورد پسر و نه در مورد دختر نمی¬توان بدون نظر و رضای آنها، در مورد ازدواجشان اقدام کرد و تصمیم گرفت سن مجاز برای ازدواج هر یک از پسر و دختر طبق ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی، سن بلوغ است. البته طبق تبصره ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی، ولی می¬تواند اقدام به تزویج طفل نابالغ اعم از پسر و دختر با رعایت مصلحت او بنماید. که این امر جای بحث جداگانه¬ای دارد و مورد بحث ما نمی¬باشد.
در خصوص محدودیت و موانع انتخاب آزاد همسر، طبعاً برخی محدودیت¬ها و موانع قانونی برای هر یک از زن و مرد وجود دارد یکی از این موارد تفاوت این است لزوم اجازه ولی برای ازدواج دختر باکره رشیده که در واقع، قانون زن را محدود نموده، در حالی که مرد چنین محدودیتی نداردو از آزادی بیشتری برخوردار است. در این رابطه ، دختر و لو بالغ و رشید باشد در ازدواج با همسر منتخب خود، مستقل نیست و باید رضایت و اجازه پدر یا جد پدری را نیز داشته باشد، بر خلاف پسر که چنین محدودیتی ندارد.