نقش دوپینگ در ورزش

دوپینگ نوعی تقلب در ورزش است و هیچگونه جایگجاه مثبتی در ورزش ندارد و به همین دلیل نیاز به ان هیچگونه الزامی نیست ولی در بعضی موارد دیده می شود که بعضی از ورزشکاران برای رسیدن به سکوی قهرمانی است به دوپینگ می زنند بدون آن که بدانند چه اثرات بدی بروی ان ها می گذارند به همین دلیل من این موضوع تحقیق و انتخاب کردم تا به این وسیله ورزشکاران را از اثرات مضر دوپینگ مطلع سازم به همین دلیل فکر می کنم یکی از نیازهای جامعه ورزشی داشتن اصلاحات لازم درباره این موضوع است پس آرزو می کنم که توانسته باشم قدمی هر چند کوچک در ین راه بسیار طولانی بود داشته باشم در هیمن راستا نظر شما را به سخنان (خوان آنتونیوهامادانش) رئیس کمیته بین المللی المپیک جلب می کنم.
«دوپینگ نوعی تقلب است . دوپینگ خویشاوند مرگ است؛ مرگ فیزیولوژیکی است که در اثر تغییردادن شدید و گاها غیرقابل برگشت فرایندهای طبیعی بدن از طریق دستکاریهای غیرعادلانه روی می دهد. مرگ فیزیولوژیکی است که در طی سالهای اخیر موارد تکان دهنده ای از ان مشاهده شده است. دوپینگ مرگ روحی و عقلی است، زیرا فرد موافقت می کند که تقلب کند و توانایی های خود را نادیده بگیرد، با توسل به دوپینگ ناتوانی و بی کفایتی خود را می پو سعی می کند مافوق توان و قدرت خویش باشد و نهایتا دوپینگ مرگ اخلاقی است زیرا موجب می شود که فرد خاطی توانایی قوانین موجود در جوامع انسانی را زیر پا بگذارد»
همگام با پیشرفت سایرعلوم، دنیای طب و دارو نیز دچار تغییر و تحولاتی می شود یک سری داروهای جدید وارد بازار گشته و یک سری داروها مصرفشان منسوخ می گردد. متاسفانه همواره یک عدد از این پیشرفتها استفاده سوء می برند و در همین راستا، استعمال داروها نیروزا و محرک در ورزش یکی از مسائلی است که جوامع کنونی با آن روبرو هستند و از یک طرف دیگر، شوق شهرت طلبی عنوان پرستی مصرف اینگونه داروها را وسوسه کرده و بر آن دامنه می زند.
در طی چند سال گذشته، افزایش وسایل ارتباط جمعی، انو اع روزنامه و ملات ورزشی و پزشکی و چاپ و انتشارات کتاب در زمینه های مختلف ورزشی موجب شده که اطلاات ورزشکاران در مورد نحوه تغذیه ، صدمات ورزشی و انواع مختلف داروهای غیمجازی که در ورزش مصرف می شوند افزایش یابد. ولی با وجود فزونی الاعات در این زمینه، به همان شدت نیز بر مصرف این داروها افزوده می شود و جالب اینجاست که هر چه ورزشکاران را از این مسئله بیشتر منع کنی بیشتر کنجکاو شده و خطر استعمال دارو بالا می رود.
مردم عادی و تماشاگرانی که به ورزشگاه و استادیوم وزشی می آیند تا بیشترین احساسات و تشویق های خود را نثار قهرمان کنند هرگز از عمق و اندازه رقابت سنگینی که در میدان ورزشی جریان دارد آگاه نیستند. آنچه که در صفحه رقابت ورزشی می گذرد هیچ چیزی کمتری از یک جنگ واقعی و تمام عیار ندارد. وقتی که چند سانتیمتر، چند کیلو، چند گرم و چند ثانیه اختلاف می تواند یکی را قهرمان و دیگری را مغلوب، یکی را به اوج و دیگری را به حضیض برساند اینجاست که معلوم می شود چرا شعار «پیروزی به هر قیمت» هدف ورزشکاران قرار می گیرد و مصرف انواع داروهای زیان بخش و مهلک رواج می یابد. این موضوع بدیهی است که هر ورزشکاری الزاما قهرمان نیست ولی چون امروزه فقط قهرمان را تحویل می گیرند و برای آنها ارزش قائل می شوند و نه بازندگان را، لذا به هر قیمتی که شده سعی در قهرمان شدن دارند و قیمتی که برخی ورزشکاران به شوق قهرمان شدن می پردازند، بسیار گران است و چه بسا جان خود را نیز در این راه از دست می دهند. به نمونه هایی از این ورزشکاران در صفحات آینده اشاره خواهد شد.
ورزشکار از خود می پرسد: از دارو استفاده کنم و به مدال برسم یا اینکه منصب باشم و نفر آخر شوم؟ این یک سوالی است کاملا شخصی و اگر هدف کسب مدال طلا باشد پاسخ به ان انتخاب بین مرگ و زندگی است.
جوانی که تمام نیروی فکری، روحی و جسمی خود را روی یک رشته ورزشی سرمایه گذاری کرده و نهایت آرزویش کسب یک مدال قهرمانی است و در عین حال هم می بینید که اگر فقط چند کیلو اضافه تر، چند سانتیمتر بلند تر و مصرف قرص و آمپول به خود راه نخواهد داد. چنین تردیدی را تنها یک شخصیت بارز، اراده قوی و اندیشه ای پربار می تواند رقم بزند و متاسفانه اینها را در دنیای حرفه ایها و نیمه حرفه ایهای امروزی به مفت نمی خرند! وقتی که ورزشکار می بند فرد قرمان از چه احترامی برخوردار است،چه امتیازات مادی در انتظار اوست و از طرف دیگر منع ورزشکار از استعمال غیرمجاز داروها و در نتیجه تحریک حس کنجکاوی در انان و چشیدن مزه«احساس قدرت» وی را به سوی استفاده نابجای انواع داروها و و دوپینگ سوق می دهد و پیشگیری از چنین امری تقریبا محال است.
کمیته بین المللی المپیک ویا مقامات و ترتیب دهندگان بازیها و مسابقات هر چه می خواهند بگویند هر کاری می خواهند بکنند قدر مسلم این است که روز به روز بر مصرف انواع مختلف داروها با ترکیبات استروئیدی آنابولیک، کوکائین، آمفتامین و سایر داروهایی که در بیش از صدها نوع قرص و آمپول ساخته می شوند افزوده خواهد شد.
بدنی ترتیب اندیشه های پاک کسانی که در سه قرن قبل از میلاد مسیح بازیهای المپیک را پایه گذاری کردند، اکنون جلوه خود را از دست داده است. قهرمانانی که قرار بود نمایندگان ملتها باشند و بر پایه دوستی و صلح و صفا و رقابت کنند اکنون به دستور مقامات کشورهای خود به انواع شیوه های پسندیده و ناپسند متوسل می شوند تا بر سکوی قهرمانی بایستند و اهداف سیاسی دولتها را جامه عمل بپوشانند و در این راه جان هود را نیز می بازند. بنابراین داروهای مخدر و محرک نه تنها جان قهرمانان بلکه هدف و نفس عمل و بالا بردن سطح فکر خویش جلوی این اهداف را سد کرده و ابهت و صفا و صمیمیت اخلاقی از دست رفته ورزش را به جای اول خود بازگردانند.
تاریخچه
اینکه استعمال مواد غیر مجاز جهت بالا بردن کارایی ورزشی دقیقا از چه تاریخی رواج یافته است مشخص نیست ولی قابل تصور است که از همان زمانی که اولین رقابت ورزشی و مسابقه برگزار گردید هر کدام از ورزشکاران قصد داشته اند بطرق مختلف نیرو و قدرت خویش را برای غلبه بر حریف افزایش دهند. تاریخچه مصرف داروهای ممنوعه در المپیک تقریبا به همان قدمت المپیک های جدید است و واژه «دوپینگ» حدود ۱۰۰ سال ست که در بین ورزشکاران مرسوم گشته است ولی گزارشات موجود حاکی از آن است که در امستردام هلند در جریان یک مسابقه شنا در ۱۸۶۵ توماس هیکس امریکائی، برنده دوماراتن، در سنت لئیز از معجون محرک و نشئه اور استریکنین و کنیاک کمک گرفت.
دوپینگ در سال ۱۹۱۰ برای اولین بار جنبه آزمایشی و قانونی پیدا کرد در ان زمان طی ازمایشاتی وجود دسته ای از مواد شیمیایی با ساخ تمان آلکالوئیدی در بزاق یک سب مسابقه ای ثابت شد.
گزارشات موجد حاکی از ان است که در جریان یک مسابقه دوچرخه سواری در سال ۱۸۶۹ در هلند ورزشکاران از دار وهای نیروزا کمک گرفته بوده اند و اولین مورد مرگ ناشی از دوپینگ در سال ۱۸۸۶ در یک مسابقه محلی دوچرخه سواری بوده که ورزشکار جهت افزایش توانایی کارآیی و تحمل خویش به مقدار زیادی از یک ماده شیمیایی به نام تری متیل استفاده کرده بود.
اولین گزارش در مورد استفاده وسیع ورزشکاران از استروئیدهای آنابولیک در اواخر دهه ۱۹۵۰ و اوایل دهه ۱۹۶۰ انتشار یافت و نخستین المپیکی که در ان استعمال مواد آنابولیزان گزارش شد المپیک توکیو ۱۹۶۴ بود. ولی باز هم نمی توان زمان استعمال اینگونه داروها را به آن دهه نسبت داد و مسلما کسانی بوده اند که قبل از آن از داروهای غیرمجاز استفاده نموده اند بدون اینکه کسی اطلاعی از آن دسته باشد. داروهای محرک اعصاب بخصوص آمفتامین در سال ۱۹۳۶ وارد دنیای طب گردید و سوء استفاده از آن آغاز شد به ویژه در جنگ جهانی دوم در میان سربازان ارتش مصرف بالایی داشت و نخستین مورد استفاده از داروهای محرک اعصاب در ورزش در المپیک زمستانی ۱۹۵۴ اسلو بوده است. چندین ورزشکار از جمله کورت انمار جنسن در المپیک تابستانی ۱۹۶۰ رم- ایتالیا به علت استعمال آمفتامین جان خود را از دست داده اند.
یکی از موارد استفاده داروهای محرک برای مقاصد غیرورزشی مصرف انها در جنگ جهانی دوم توسط سربازان آلمانی بود و در این میان داروهای محرک اعصاب بویژه آمفتامین ها بیش از سایر داروها مصرف داشت زیرا از یک طرف تحمل سربازان رابالا می برده و آنان مسافتهای طولانی تی طی می کردند بدون اینکه احساس خستگی نمایند و از طرف دیگر احتمالا توانایی این داروها در اینجا رفتارهای تهاجمی و خشن نیز مدنظر بوده است.
در اوایل آوریل ۱۹۸۷ بریژیت درسل چهره درخشان دو و میدانی المان غربی به درد شدیدی در ناحیه پشت مبتلا شد و تلاش پزشکان در درمان وی به نتیجه ای نرسید و در سل در دهم آوریک ۱۹۸۷ در حالیکه فقط ۲۶ سال داشت درگذشت و مدتی بعد در سپتامبر همان سال معلوم شدکه بریژیت در حدود ۱۰۰ نوع دارو می خورده و تزریق می کرده اتس تا مدال طلای المپیک ۱۹۸۸ سوال را به چنگ آورد.
مرگ یک وزنه بردار در سال ۱۹۸۶ به علت سرطان کبد ناشی از استفاده مکرر از استروئیدهای آنابولیک وسلب مدال طلای «بن جانسون» دونده کانادایی در المپیک ۱۹۸۸ سئول به خاطر استعمال داروی وینسترول و دهها و صدها گزارش دیگر حاکی از عمق فاجعه است.
کارل لوئیس دمنده مشهور آمریکایی که در المپیک ۱۹۸۴ لوس آنجلس چهارمدال طلا را تصاحب کرد می گوید: بسیاری از برندگان مدال طلا از داروهای محرک و تقویت کننده استفاده می کنند و این را همه می دانند و مثل روز روشن است. تعمیم سیلمانوف که به عنوان بهترین و قویترین وزنه بردار جهان شناخته شده و بنا به دلایلی به کشور ترکیه پناهنده شد، می گوید: ما مجبور بودیم داروهای محرک و تقویت کننده مصرف کنیم و هر کسی که از این امر سرپیچی می کرد از تیم اخراج می شد و این پزشکان و داروسازان هستند که با هم رقابت می کنند نه ورزشکاران و قهرمانان!
دکتر آندره اس ملنیک اهل شوروی سابق که چند سال پیش به غرب پناهنده شده و قبلا در امور پزشک ورزشی فعالیت می کرده می گوید: به قهرمانان تیم های شوروی استروئیدهای آنابولیزان و داروهای دیگر داده می شد تا به مدل برسند ولی می گوید مقامات شوروی بدون اعتنا به بهایی که برای این کار می پردازند فقط به دنبال یک چیز هستند و آن هم پیروزی است و برای سلامتی و تندرستی ورزشکاران خود کوچکترین اعتنایی ندارند.
بدین ترتیب ملاحظه می کنید که علیرغم گزارشات مکرر د رمورد خطرات این داروها و ممنوع بودن انها متاسفانه مصرفشان همچنان سیر صعودی دارد زیرا آنجا که هدف چشیدن مزه قدرت و کسب سود اقتصادی و شهرت طلبی باشد اصولا اخلاقی ورزش زیر پا نهاده شده و ورزشکار برای دست یابی به اهداف خود به انواع ترفندها و حیل متوسل خواهد شد.
تعریف دوپینگ
طبق تعریف کمیته بین الملی المپیک، دوپینگ عبارتست از تجویز یا استعمال هر نوع ماده خارجی و یا هر گونه ماده فیزیولوژیک خود بدن با مقادیر غیرطبیعی یا راههای غیرمعمول توسط ورزشکار مسابقه دهنده با هدف انحصاری افزایش کاذب کارایی و توانایی های خویش در مسابقه.
تقسیم بندی و انواع دوپینگ
اگرچه سوء مصرف دارو و ورزش یک افزایش تصاعدی را نشان می دهد و تمام اقدامات انجام گرفته در جهت کنترل این پدیده تاکنون بی حاصل بوده است ،هنوز هیچگونه تقیسم بندی در مورد دوپینگ ارائه نشده است. نظر مولف بر این است که برای کنترل دوپینگ باید اولویت بندی شود و لازمه اولویت بندی ارائه یک تقسیم بندی مورد قبول عموم است تا بر اساس آن اقدامات موثری اتخاذ گردد.
مولف به دلیل هشت فعالیت در زمینه طب ورزش تقسیم بنمدی زیر را ارائه کرده است و یک نسخه از ان را جهت تایید و رفع معایب به کمیسیون پزشکی کمیته بین المللی المپیک ارائه کرده است:
پارادوپینگ Paradoping
پارادوپینگ یعنی خوراندن دارو به حریف به منظور حذف وی.این کار می تواند بصورت تحریکی یا تضعیفی باشد و هر کدام از انواع تحریکی و تضعیفی می تواند بطور مستقیم (بی واسطه)یا غیرمستقیم (باواسطه) صورت گیرد.
پارادوپینگ تحریکی مستقیم
پارادوپینگ تحریکی مستقیم عبارتست از خوراندن دارو به حریف به منظور افزایش دادن قدرت وی که این عمل بدون هیچگونه واسطه ای و مستقیما از سوی فرد ورزشکار صورت می گیرد. در این ورزش ورزشکار به شیوه های مختلفی سعی می کند یک داروی ممنوعه به حریف خود بخوراند و او را دوپینگ نماید. اگر چه این عمل در ابتدا به ضرر ورزشکار فاعل می باد ولی اگر دقت شود بعدها به سود وی تمام می شود، زیرا وقتی که به حریف وی دارو خورانده شد و او بر همگان غلبه کرد، از سوی ورزشکار فاعل و طرفداران وی ورزشکار حریف متهم به دوپینگ می شود که وی چون دوپینگ کرده است اینگونه تمام حریفان را مغلوب کرد و ماخواهان آزمایش دوپینگ او هستیم. ورزشکار حریف که از ماجرا بی خبر است برای رفع اتهام تن به آزمایش وپینگ می دهد که با اعلام آزمایش مثبت وی از گردونه خارج می گردد یا حداقل برای مدتی روحیه او را تخریب می کنند.

پارادوپینگ تضعیفی مستقیم
در این روش ورزشکار سعی می کند با خوراندن ماده ای به ورزشکار حریف از قدرت وی کم کند و به منظور افزایش قدرت وی که این عمل بطور غیرمستقیم واز طریق یک واسطه صورت می گیرد و خود ورزشکار نقش مستقیمی ندارد. مابقی داستان همان است که در پادوپینگ تحریکی مستقیم گفته شد.
پارادوپینگ تصعیفی غیرمستقیم
پارادوپینگ تضعیفی غیرمستقیم عبارتست از خوراندن دارو به حریف به منظور کاستن قدرت وی عمل که این عمل بطور غیر مستقیم و از طریق یک واسطه صورت می گیرد و خود ورزشکار نقش مستقیمی ندارد.
درمیان انواع پارادوپینگ شایعترین و رایجترین آنها پاردوپینگ تضعیفی غیرمستقیم و نادرترین آنها پارادوپینگ تحریکی مستقیم می باشد. با توجه به اینکه پارادوپینگ تضعیفی غیرمستقیم شایعترین و رایجترین نوع است برای درک بهتر ان مثالی برایتان می زنم:
یک تیم ورزشی جهت شرکت در یک مسابقه مهم عازم شهری یاکشوری می گردد. به دلیل اینکه تیم مورد نظر حریف قدرتمندی برای میزبان است، دستهای پنهان در جهت تضعیف تیم شروع به فعالیت می کنند. از آنجاییکه اعضای تیم ورزشی از غذاهای میزبان معمولا استفاده می کنند، فردی یا افرادی بطور مستقیم یا طبق دستور قبلی یک ماده یا داروی تضعیف و بیحال کننده را به فرض در نوشیدنی ورزشکاران مخلوط می کنندو اعضای تیم ورزشی مورد نظر که غافل از ماجرای پشت پرده هستند در کمال حیرت و تعجحب خودشان مسابقه را واگذار می کنند بدون اینکه دلیل ان را بدانند و اگر امروزه می بینید که بسیاری از تیم های ورزشی هر کجا که می روند با خودشان آب و غذا حمل می کنند دلیلش همین است!