مولویت و ارشادیت در اوامر قانونی

ارشادیت و مولویت در اوامر و نواهی شرعی از مسائلی است که مدت زیادی از راهیابی آن به علم اصول فقه شیعه،نمی گذرد.در میان اهل تسنن نیز،به دلایلی که در این نوشتار بیان شده اساسا بحث از امر ارشادی و مولوی مطرح نشده است. بازشناسی امر ارشادی از امر مولوی از آن جهت اهمیت دارد که امر مولوی جنبه انشائی داشته و اقتضای اطاعت مستقل می کند،در حالی که امر ارشادی ماهیتا جنبه اخباری دارد و از مصلحت فعل مورد ارشاد گزارش می دهد و در نتیجه امتثال یا عدم امتثال آن، ثواب یا عقابی جداگانه ندارد و از این حیث در نحوه اجتهاد و ارائه فتوا از جانب مجتهدین نقش متفاوتی دارد. در مورد ملاک امر ارشادی و مولوی میان اندیشمندان اتفاق نظر به چشم نمی خورد. نوشتار حاضر دیدگاهای مختلف در این زمینه را طرح و ارزیابی نموده، برای ارائه راه حلی قابل قبول تلاش می کند و به مباحثی از علم اصول من جمله بحث از حسن و قبح عقلی و شرعی و اقسام حکم، که امر ارشادی و مولوی در آن مورد توجه واقع شده،اشاره می نماید.