ادبیات رنج: کندوکاوی در کتاب ایوب

کتاب ایوب، هجدهمین کتاب از عهد قدیم است که در کنار کتاب‏‏‏ هایی چون مزامیر، امثال، جامعه در شمار «ادبیات حکمت» قرار می‏ گیرد. تاریخ تألیف آن به‏ درستی ‏معلوم نیست. آراء بسیار متفاوتی وجود دارد که قدمت آن‏را از قرن ۷ تا ۲ ق.م. تخمین می ‏زند. آن ‏را یکی از شاهکارهای ادبی جهان دانسته ‏اند که از دریچه‏ ی ابتلائات ایوب به یکی از مهم‏ترین چالش‏ های فکری یعنی مسئله‏ ی رنج آدمی و معنای زندگی می‏ پردازد. ویکتور هوگو درباره‏ ی آن می‏ گوید: «فردا، اگر قرار باشد کل آثار ادبی نابود شود و من اجازه داشته باشم فقط یکی را بردارم و نجات دهم، آن کتاب ایوب خواهد بود.» و آلفرد لرد تنیسون، ادیب بزرگ انگلیسی (۱۸۰۹-۱۸۹۲ م.)، آن‏ را بزرگترین اثر ادبی دوران باستان و مدرن معرفی می‏ کند.
تأثیر ژرف آن در سراسر تاریخ ادبیات غرب بی‏ چون‏ و چراست. چنان‏چه بازکشف آن بر ادبیات قرن بیستم نیز چشمگیر است. ریچارد رایت در ایوب، پیش ‏نمونه ‏‏ی شورش گیج و آشفته‏‏ اش در پسر بومی (۱۹۴۰) را می‏ یابد. رابرت فراست همتایی برای نقاب عقل (۱۹۴۵) و رابرت هاین‏لاین الگویی برای مسافر علمی – تخیلی طنزآمیزش در ایوب، کمدی عدالت (۱۹۸۴) می‏ یابد. فرانتس کافکا آزمون ایوب را در ۱۹۱۴ خلق کرد و الی ویزل داستان خود را در اروپای شرقی تحت تأثیر ایوب، به‏ عنوان محاکمه ‏ی خدا به تصویر کشید.