تاریخ اکتشافات جغرافیایی و تاریخ علم جغرافیا

از دیباچه کتاب:
یکی از جمله علومی که هنوز با وجود آشنا شدن مملکت ما از مدتی پیش به مقدمات معارف اروپایی در ایران چنانکه باید مورد توجه نشده و اصول و کلیات علمی آن تقریبا به تمامی مجهول مانده است علم جغرافیاست و کسانی هم که نامی از این علم شنیده و به تعلیم و تعلم آن اعتنایی کرده اند، بدبختانه آن را از جهت جنبه اخباری و اطلاعی منظور نظر قرار داده اند و معلومات خود را در جغرافیا به فرا گرفتن یک عده اسامی کوه و رود و جلگه و بلاد و مقداری احصائیه از جمعیت یا میزان صادرات و واردات و محصولات ممالک مختلفه منحصر نموده اند. به شکلی که مجموعه اطلاعات یا تالیفات ایشان در این باب بی شباهت به کتابچه های تلفن نشده است. در صورتیکه جغرافیایی علمی یا جغرافیای جدید، امروزه در ممالک مغرب یکی از مهمترین علوم استدلالی است و مشکلات علمی بسیاری از علوم اجتماعی و انسانی از قبیل تاریخ و علم السنه و معرفت نژادها بلکه ادبیات و حقوق و علم ادیان به مدد قواعد و قوانین جغرافیایی حل می شود...