پرویز کاردان

(1316 - 1400 هـ.خ)

پرویز کاردان (زاده ۱۳۱۶ – درگذشته ۲۰ خرداد ۱۴۰۰)، فارغ‌التحصیل از دانشکدهٔ هنرهای دراماتیک و کارگردانی تلویزیون از انگلستان بود. وی فعالیت هنری را از سال ۱۳۳۸ با بازی در نمایش‌های تلویزیونی آغاز و سال ۱۳۴۰ با بازی در تئاتر صحنه‌ای ادامه فعالیت داد. او سینما را سال ۱۳۵۰ با کارگردانی و بازی در فیلم عمو یادگار تجربه کرد. پرویز کاردان فعالیت در تلویزیون ایران را به عنوان کارگردان و بازیگر نمایش‌های شبکه سه در سال ۱۳۳۸ آغاز نمود. اولین کارش «سرکار استوار» از سریال‌های طنز قدیمی و طولانی تلویزیون ملی ایران بود که بسیاری از بخش‌های این سریال را خود نوشته و کارگردانی نموده بود، سال‌ها هفته‌ای یکبار مردم را درپای تلویزیون می‌نشاند و پخش تکراری آن دربرنامه‌های نیمروز تابستانی نیز طرفداران فراوانی داشت. نقش سرکار استوار را عبدالعلی همایون بازی می‌کرد. مأمور ژاندارمری روستایی درایران که با نقشه‌های هوشیارانه‌ای که طرح می‌کرد ونام آن را «پولتیک سرکار استواری» می‌نامید، خلافکاران را در دام می‌انداخت. تیپ‌های ماندگاری در این سریال تلویزیونی خلق شد که بعدها هریک برای خود سوژهٔ سریال‌ها و حتی فیلم‌های سینمایی بسیار شدند. معروف‌ترین این تیپ‌ها، صمد با بازی پرویز صیاد و کرمعلی‌خان و مرادبرقی با بازی خودش بودند. بعد از آن کاردان سریال خانه‌به‌دوش را برمبنای یکی از کاراکترهای سریال سرکار استوار، یعنی «مراد برقی» خلق کرد. شب‌هایی که این سریال از تلویزیون پخش می‌شد، خیابان‌ها کاملاً خلوت می‌شد. کاردان برای اولین بار از ستار که آن‌زمان جوانی بی‌سابقه بود برای خواندن شعر موسیقی این سریال استفاده می‌کند و بدین ترتیب است او به عالم هنر معرفی می‌شود. سریال «اختاپوس» اولین کار مشترک پرویز صیاد و پرویز کاردان کار بعدی او بود. تیپی که برای اولین بار دراین سریال معرفی شد، قاطبه با نقش آفرینی نوذر آزادی بود. کاردان فعالیت سینمایی‌اش با فیلم عمو یادگار به عنوان بازیگر و کارگردان در سال ۱۳۵۰ آغاز کرد. فیلم مراد برقی و هفت دخترون براساس سریال خانه بدوش را در سال ۱۳۵۳ ساخت. پس از انقلاب و مهاجرت به لس‌آنجلس فعالیت سینمایی او متوقف شد ولی کماکان در عرصهٔ تئاتر به فعالیت خود ادامه داد و دو سریال تلویزیونی را نیز برای شبکه‌های پارس و تلویزیون ملی ایران (NITV) می‌سازد. وی در پنجشنبه ۲۰ خرداد ۱۴۰۰ در اثر سکته قلبی در هشتاد و چهار سالگی در لس آنجلس، کالیفرنیا درگذشت.