زاهاریا استانکو

(1902 - 1974 م)

زاهاریا استانکو Zaharia Stancu رمان‌نویس اهل کشور رومانی در تاریخ ۵ اکتبر ۱۹۰۲ در خانوادهٔ فقیری از مردم آبادی «سال‌کیا» در ناحیه «ته‌له‌ئورمان» (جنوب رومانی) به دنیا آمد. نداری خانواده باعث شد تا زاهاریا جای کودکی کردن در پی لقمه نانی باشد. او سی و یک ساله بود که دانشکده ادبیات و فلسفه «بخارست» را به پایان برد (۱۹۳۲) و به روزنامه‌نگاری پرداخت. آنچه در فاصله دو جنگ جهانی بر زمینه اجتماع و سیاست و فرهنگ قلم زده بود بعدها در دو مجموعه فراهم آمد، گُرده ورزاها (۱۹۶۵) و نمک خوش است (۱۹۶۶). چندی نشریات دموکراتیک «آزی» (۱۹۳۲ تا ۳۸، ۱۹۳۸ تا ۴۰) و «لومیا رو مانیاسکا» (۱۹۳۷ تا ۴۰) را اداره و سرپرستی کرد تا آن که مبارزات آشتی‌ناپذیر او با فاشیسم به بازداشتش کشید و سبب شد که تمامی سال‌های جنگ دوم جهانی را در کشتارگاه فاشیستی «تیرگو جیو» به اسارت بگذراند. از ۱۹۴۹ تا ۵۲ به ریاست اتحادیه نویسندگان رومانی برگزیده شد و در ۱۹۶۶ و ۱۹۶۸ بار دیگر به همین مقام انتخاب شد تا آخر عمر (۱۹۷۴) در آن پابرجا بود. به جز جوایز دولتی رومانی، دانشگاه «وین» نیز جایزه «گوتفرید فون هردر» سال ۱۹۷۰ خود را «به خاطر ارزش بالای آثار و نیز به سبب فعالیت‌های خستگی‌ناپذیر ادبی‌اش» بدو اعطا کرده‌است. از آثار مشهور او می‌توان به پابرهنه‌ها ۱۹۴۸ اشاره کرد . مجموعه شعرهای آسان (۱۹۲۷) نخستین اثر وی بود که جایزه «جامعه نویسندگان» را بدست آورد. پس از آن، مجموعه اشعار سفیدی‌ها (۱۹۳۰) زنگوله زرین (۱۹۳۹) درخت سرخ (۱۹۴۰) علف جادویی (۱۹۴۱) روزگار دودها (۱۹۴۴) بازتاب دهنده اندیشه‌های سیاسی و فلسفی و اجتماعی وی بود. در سال ۱۹۵۴ برگردانی از اشعار یسه‌نین منتشر کرد که انگیزه آن انطباق دیدگاه او و شاعر روسی بود. در همین سال دست به انتشار جُنگ شاعران جوان زد. در سال ۱۹۴۷ پابرهنه‌ها منتشر شد. بازی با مرگ (۱۹۶۲) و جنگل مولا (۱۹۶۳) و سگ‌ها از دیگر آثار وی است که در سال انتشار به دوازده زبان در سراسر جهان برگردانده شد. ریشه‌ها تلخ است (۱۹۵۹) در واقع ادامه پابرهنه‌ها است. چقدر دوستت داشته‌ام نیز که در ۱۹۶۸ به چاپ رسید با توجه به آدم‌ها و اسامی خاص آشنایش دنباله سرگذشت «پابرهنه‌ها» است گو این که از لحاظ محتوی و شیوه ساختمانش اثری مستقل است. تفکری است در موضوع مرگ، و بیشتر یک اعترافنامه است. سرگذشت کولی‌ها نیز در همین سال ۱۹۶۸ درآمد.در ۱۹۶۹، یک سال پس از اودیسه کولی‌ها، اوروما دختر تاتار منتشر شد. در ۱۹۷۰ مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه به نام قصه‌های عشق و گزینه‌ای از اشعار همان سال به نام ترانه زیر لبی از چاپ درآمد و در همین سال سرگذشت‌های کنستاندینا و باد و باران را منتشر کرد.او در ۵ دسامبر ۱۹۷۴ در بخارست رومانی درگذشت.