علیرضا ذکاوتی قراگزلو

(1322 هـ.خ)

علیرضا ذکاوتی قراگوزلو از پژوهشگران و نویسندگان معاصر است که در چهار دهه گذشته آثار متعددی از او در زمینه ادبیات فارسی و عرفان اسلامی منتشر شده‌است. وی نقدهای بسیاری بر آثار کلاسیک ایران نوشته، تحقیق و ترجمه کرده‌است و در هر دو رشتهٔ ادبیات ابداعی و ادبیات تحقیقی و نیز ترجمه از عربی به فارسی آثار متعددی پدیدآورده‌است. از جمله کتابهایی چون «عرفانیات»، «عمر خیام» و ترجمه «تمدن اسلامی در قرن چهارم و پنجم» از آثار اوست. وی جزء هیئت مؤلفین دائرهالمعارف تشیع بوده و با بنیاد دائرهالمعارف اسلامی و دانشنامه جهان اسلام همکاری مداوم دارد. از وی مقاله‌های بسیار زیادی در حوزه فرهنگ و فلسفه و دین در دست است. دو اثر ترجمه «تمدن اسلامی در قرن چهارم هجری»، تألیف آدام متز در سال ۱۳۶۳ و ترجمه کتاب «نظام اداری مسلمانان در صدر اسلام» در سال ۱۳۸۵ که کتاب سال شناخته و حائز دریافت جایزه شد، نمونه‌ای از کارهای پژوهشی ماندگار وی به حساب می‌آید. حدود ۴۰ کتاب تألیفی و ترجمه این استاد از جمله تشیع و تصوف، العصر الجاهلی (تاریخ ادبی عرب)، آیین رهروی (بازنویسی فرائدالسلوک)، بدیع‌الزمان همدانی و مقامات نویسی، ترجمه تلبیس ابلیس بن جوزی، تحریر و تلخیص محبوب القلوب فراهی، جنبش نقطویه، عرفیانیات، ابحاث عشره (تصحیح)، سیر تاریخی نقد ملاصدرا، قرآنیات، بازشناسی و نقد تصوف و … در کارنامه علمی و ادبی او ثبت شده‌است. وی در بیش از ۲۰ کنگره و همایش علمی ملی، مقاله ارائه کرده یا عضو هیئت علمی آن‌ها بوده‌است. شرکت در کنگره‌های حافظ (۱۳۶۷)، میرسیدعلی همدانی در تاجیکستان (۱۳۷۴)، صدرالمتألهین (۱۳۷۸)، علامه مجلسی (۱۳۷۸)، خیام (۱۳۷۸)، حکمت و فلسفه (۱۳۷۹) و عضویت در هیئت علمی کنگره‌های می‌رسید علی همدانی (۱۳۶۹)، باباطاهر (۱۳۸۱)، بوعلی‌سینا (۱۳۸۳، ۱۳۸۵ و ۱۳۸۸)، خواجه رشید (۱۳۸۸) و داوری کتاب سال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به مدت ۱۰ سال، از جمله فعالیت‌های علمی و پژوهشی این نویسنده سرشناس ملی محسوب می‌شود.