ویلیام سامرست موآم

(1874 - 1965 م)

ویلیام سامرست موآم داستان‌نویس و نمایشنامه‌نویس انگلیسی بود. او در سال ۱۸۷۴، هنگامی که پدرش در سفارت انگلستان در پاریس مشغول به کار بود، زاده شد. سال ۱۹۲۷ سامرست موام در جنوب فرانسه رحل اقامت افکند و تا ۱۹۶۵ سال مرگش همانجا زندگی کرد. مدتی را نیز به عنوان دانشجوی رشته ی طب در بیمارستان سنت تامس گذراند اما موفقیت اولین کتابش به نام لیزالمبتی که در ۱۸۹۷ منتشر شد او را به سوی ادبیات کشانید. وی رابیشتر به خاطر جملات قصارش می‌شناسند. پس از این حوادث بود که سامرست موآم را نزد عمویش، پدر روحانی هنری موآم، فرستادند که همراه همسرش در اقامتگاه کشیش شهر ویتستابل زندگی می‌کرد. ویکتوریا فالکونر می‌گوید: «او قبل از این حوادث هیچگاه عموی خود را ندیده بود و زندگی در محیط خشک و ریاضت کشانه منزل یک کشیش مسلماً تاثیر ویرانگری روی او به جا گذاشت. سال‌های زندگی موآم در ویتستابل دوران شادی نبود.» زبان اصلی موآم در دوران کودکی فرانسوی بود و به خاطر ندانستن زبان انگلیسی در دوران مدرسه در شهر کانتربوری دچار لکنت زبان شد. خانم فالکونر می‌گوید: «به اعتقاد من علاقه او به کتاب و مطالعه از همین دوران شروع شد. او کتاب را کشف کرد و مطالعه برای او گریزی بود از این شرایط دشوار و به همین خاطر می‌توان گفت که شهر ویتستابل روی زندگی او به عنوان یک نویسنده تاثیر فراوانی داشته‌است.» سامرست موآم تحصیلات پزشکی خود را در بیمارستان سنت توماس شهر لندن به پایان رساند. اما پس از موفقیت اولین رمان خود به نام «لیزای لمبث» چاپ ۱۸۹۷ حرفه پزشکی را رها کرد و تمام وقت به نویسندگی روی آورد. در سال ۱۹۰۸ شهرت او به حدی رسیده بود که به‌طور همزمان چهار نمایشنامه او در تئاترهای شهر لندن روی صحنه رفت. اما چرا موفقیت و دستاوردهای این نویسنده مشهور در شهری که زمانی خانه او بوده پذیرفته نشده‌است؟ فرضیه خانم فالکونر این است که ساکنان شهر ویتستابل به این دلیل به سامرست موآم علاقه‌ای نشان نمی‌دهند که او در داستان خود به نام پایبندی‌های انسانی که حالتی شبیه به زندگی‌نامه دارد، از دوران زندگی در این شهر به عنوان ایام غم‌انگیزی یاد کرده‌است. داستان این کتاب ماجراهای یک پسربچه یتیم است که توسط عمو و زن عموی خشکه مقدس خود و در شهر کوچک ماهیگیری به نام بلک استیبل بزرگ می‌شود؛ ولی بعدها این شهر را رها می‌کند، به پاریس می‌رود و در آنجا هنرمند می‌شود. ویکتوریا فالکونر می‌گوید: «موآم در سطح جهان مشهور است ولی اینجا در ویتستابل فراموش شده‌است؛ و این‌جای تاسف دارد. البته باید اضافه کرد که در دهه‌های اخیر او در کل بریتانیا نیز چندان مد روز نبوده‌است.» خانم فالکونر اضافه می‌کند که احتمالاً شهرت موآم به عنوان مردی شوریده حال و بی رحم بیش از حد در خود انگلستان مورد توجه قرار گرفته و شاید به این خاطر است که مردم در انگلستان به اندازه سایر نقاط جهان او را به یاد نسپرده‌اند؛ ولی آیا برای علاقه‌مند شدن به آثار یک نویسنده باید شخصیت خود او را نیز دوست می‌داشت؟ سیری ولکوم همسر سامرست موآم بود، آن‌ها در سال ۱۹۲۹ از یکدیگر جدا شدند. سامرست موآم در ۹۱ سالگی و در سال ۱۹۶۵ در فرانسه درگذشت.