حسن مقدم

(1277 - 1304 هـ.خ)

پدرش وزیر مختار ایران در سوئیس بود. از این رو مقدم تحصیلاتش را در رشته علوم سیاسی در سوئیس به پایان رسانید. اولین شغل دولتی او وابسته سفارت ایران در ترکیه بود. در همین دوران اولین داستانش با عنوان "هندوانه" را به سال ۱۲۹۵ در استانبول منتشر کرد. هندوانه در گونه فکاهی نوشته شده بود و در مجامعه ادبی با اقبال فراوانی روبرو شد. مقدم به زبان های آلمانی، فرانسه و حتی عبری و یوینانی آشنایی داشت و گهگاه مقالاتش در مرکوری دوفرانس و لوموند چاپ می شد. تاسیس انجمن ایران جوان در ۱۹۲۲ نیز از ابتکارات او بود. از دیگر آثار مقدم می‌توان به نرگس، زن حاجی‌آقا، شاهزاده خانم تاجی و حکایت اشاره کرد. اما عمده شهرت مقدم بابت نمایش‌نامه‌های وی از جمله جعفرخان از فرنگ آمده(یا برگشته) است. در آن روزگار دروازه های اروپا یکباره به روی جوانان ایرانی گشوده شده بود و شوق و جذبه ای که حاصل برخورد آنان با ظواهر پرزرق و برق فرنگ بود، انگیزه پاره ای درگیری های خانوادگی و اجتماعی و سنتی گردید. که در این نمایشنامه کاملا عیان است . مقدم این نمایشنامه را در سال ۱۳۰۰ به صورت تک پرده نگاشت و آن را با گروه ایران جوان به صحنه برد. پس از زمان کوتاهی این نمایش توسط جمعیت فرهنگ رشت به صحنه رفت که باز با استقبال بینظیری روبرو شد. استقبال از این نمایشنامه به قدری زیاد بود که بعد از کوته زمانی نام نمایش بر زبان مخاطبان افتاد، به حدی که نام نمایش تبدیل به یک ضرب المثل شد. مقدم پیش از نگارش این اثر مینویسد : «مدتی است که تماشای بعضی صحنه‌های مضحک و رویدادهای خنده آور فرنگ رفته‌ها مرا بر آن داشته که نمایشنامه ای بنویسم. اسم آن را هم انتخاب کرده ام. جعفر خان از فرنگ آمده، هدفم اینست که نمایش سرگرم کننده باشد و نه تنها عده ای خاص بلکه توده مردم هم بتوانند با موضوع نمایشنامه رابطه برقرار نمایند.»