رضا استادی

(1316 هـ.خ)

آیت‌الله رضا استادی مقدم (تهرانی) در سال 1316 در تهران در خانواده‌ای مذهبی به دنیا آمد. پدرش مرحوم حاج خداداد که در سال 1372 دار فانی را وداع گفت، مردی متدین، اهل خیر بود که هماره فرزند خود را در مسائل معنوی و مادی کمک می‌کرد. او در قبرستان وادی‌السلام قم در مقبره‌ای که خود تهیه کرده بود، مدفون است. دوران تحصیل:آیت‌الله استادی در سن هفت سالگی به دبستان رفت و در دوازده سالگی تحصیلات دوره ابتدایی را به پایان رساند پس از آن تا شانزده سالگی به کار و کسب مشغول بود. در شانزده سالگی به وساطت دو نفر از مؤمنان، به مسجد امین الدوله بازار تهران و مدرسه علمیه مروی رفت و تحصیل علوم دینی را آغاز کرد.حدود چهار سال از عمر طلبگی خود را در تهران سپری کرد و سپس به حوزه علمیه قم شرفیاب شد و در دروس دوره سطح شرکت می‌کرد. سپس حدود ده سال در دروس خارج فقه و اصول شرکت کرد و از محضر استادان برجسته روزگار خود بهره برد او دو بار به عتبات عالیات مشرف شده بود که نخستین بار آن در دوران کودکی و بار دوم در دوران تحصیل بود و چند ماه به طول انجامید که در طی این چند ماه در درس خارج برخی از استادان آن دیار نیز حاضر شد.آیت‌الله استادی در طی این سال‌ها، شوق فراوان به گردآوری کتب و مطالعه آن‌ها داشت که این مسأله، بعدها در شکل‌گیری روحیه پژوهشگری او تأثیر بسزایی داشت. همچنین در این سال‌ها در درس اخلاق استادان حوزه علمیه تهران و قم حاضر می‌شد. استادان و دوستان:آیت‌الله رضا استادی در سال‌های تحصیل خود، محضر استادان بسیاری را درک کرد. او در حدود چهار سال در تهران، از محضر آقایان حاج شیخ عبدالکریم حق شناس امام جماعت مسجد امین الدوله ـ حاج شیخ احمد مجتهدی امام جماعت مسجد حاج ملاجعفر، مرحوم حاج شیخ هادی مقدس واعظ، مرحوم حاج میرزا عبدالعلی تهرانی امام جماعت مسجد بزازهای تهران و... استفاده کرد.در قم نیز در چند سالی که دروس دوره سطح را می‌خواند به درس آیت‌الله ستوده، آیت‌الله میرزا حسین نوری، آیت‌الله خزعلی، آیت‌الله محمد شاه‌آبادی، آیت‌الله جعفر سبحانی، آیت‌الله منتظری، آیت‌الله مکارم شیرازی، آیت‌الله سلطانی بروجردی، آیت‌الله آذری قمی رفت و از درس ایشان، بهره برد. در ضمن در درس اخلاق و توسل مرحوم آیت‌الله حاج شیخ عباس طهرانی و مرحوم حاج آقا حسین فاطمی شرکت کرد.با پایان یافتن دوره سطح نیز به دروس خارج آیات عظام مرحوم سید حسن فرید اراکی، مرحوم سید محمد محقق داماد یزدی، مرحوم سید محمدرضا گلپایگانی، مرحوم سید کاظم شریعتمداری، مرحوم حاج شیخ محمد علی اراکی و آیت‌الله حاج سید موسی شبیری زنجانی رفت و در چند ماهی که در نجف حضور داشت، در درس خارج امام خمینی(ره)، آیت‌الله‌العظمی خویی(ره) و شهید سید محمد باقر صدر(ره) شرکت جست.او در سال‌های تحصیل خود که نزدیک به بیست سال بود، با برخی از فضلا و بیش از همه با آیت‌الله سید محسن خرازی درس‌ها را مباحثه می‌نموده است و در طی این سال‌ها، خود از تدریس دروسی که خوانده بود، غافل نماند.ایشان از باب تیمّن و تبرک از مرحوم آیت‌الله سید مصطفی صفایی خوانساری و مرحوم آیت‌الله شیخ محمد تقی تستری ـ مؤلف قاموس الرجال ـ و آیت‌الله نجومی اجازه روایت دریافت کرد. فعالیتهای علمی و فرهنگی:آقای استادی تا به امروز فعالیت‌های فرهنگی بسیاری را به عالم اسلام تقدیم داشته است. او در طول سال‌های متمادی به تدریس کتاب‌های شرح لمعه، اصول فقه، مکاسب، رسائل، کفایه، و نیز اصول عقاید و تفسیر پرداخته و از این رهگذر، شاگردان بسیاری را پرورانده است.از آغازین سال‌های تحصیل، به امر تبلیغ اهتمام داشته و به نقاط گوناگونی رفته و مردم آنجا را ارشاد نموده است. همچنین در برخی سمینارها و همایش‌های علمی، مانند کنگره شیخ انصاری، شیخ فضل الله نوری، میبدی، سید حسن مدرس، میرزاکوچک خان، سید شرف الدین و کنگره امام رضا(ع) و نیز همایش اقتصاد اسلامی به ایراد سخن پرداخته است.از کارهای مهم ایشان در این عرصه، تهیه، تنظیم و چاپ آثار سه کنگره عظیم شیخ مفید، مقدس اردبیلی و آقا حسین خوانساری است که حدود 5 سال، بیشتر اوقات ایشان را به خود مصروف داشته است. پس از آن نیز تنظیم آثار کنگره فاضلین نراقی و نخبگان گلپایگان و چاپ آن به عهده ایشان بوده است.آیت‌الله استادی سه سال مدیر حوزه علمیه قم و پنج سال سرپرست کتابخانه مسجداعظم بود و چند سال است که عضو شورای عالی حوزه علمیه قم می‌باشد. او حدود شش سال از اعضای هیأت امنای دائره‌المعارف اسلامی، سه سال از اعضای مشاوران کتابخانه آستان قدس رضوی بود و حدود سی سال است که به همراه آیت‌الله خرازی، در هیأت مدیرة مؤسسه در راه حق می‌باشد.وی از سال 1350 تاکنون در کنار درس، به تألیف، تصحیح و ترجمه نیز اشتغال داشته است. برخی از کتب تألیفی ایشان به شرح زیر است:1 فهرست کتاب‌های خطی کتابخانه مدرسه فیضیه2 فهرست کتاب‌های خطی کتابخانه عمومی آیت‌الله گلپایگانی3 فهرست کتاب‌های خطی کتابخانه مدرسه حجتیه قم4 فهرست کتاب‌های خطی کتابخانه مسجد اعظم قم5 فهرست کتاب‌های خطی کتابخانه مدرسه مروی6 فهرست صد و شصت نسخه خطی7 آشنایی با چند نسخه خطی8 فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه حسینیه شوشتری‌های نجف‌ 9 فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه آقای طبسی حائری، فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه حاج شیخ علی خوانساری، فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مرحوم حجت کوه کمری، فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مدرسه حجازی‌ها، فهرست صد نسخه از نسخه‌های خطی حاج آقا اسماعیل هدایتی، فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه امامزاده هلال آران کاشان و فهرست دویست و سی نسخه خطی (این هفت فهرست در مجلات گوناگون به چاپ رسیده است)10 فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه مرحوم آقا سید مصطفی صفایی خوانساری11 کتابنامه نهج‌البلاغه12 کتابنامه امام صادق(ع)13 اصول دین برای همه14 شهری در قرآن و حدیث15 مدارک نهج‌البلاغه16 تحقیق در یک مسأله فقهی17 شفاعت در قرآن و حدیث18 چهل داستان19 امامت در چند درس20 تحقیقی درباره دعای ندبه21 توضیحی پیرامون غنیمت در آیه خمس22 بررسی قسمتی از کتاب شهید جاوید23 کلمات الاعلام حول جواز الشهاده بالولایه فی الاذان و الاقامه24 یادنامه علامه سید ابوتراب خوانساری25 خاتمیت از دیدگاه عقل و قرآن و حدیث26 ده رساله،27 بیست مقاله،28 سی مقاله،29 چهل مقاله30 مقدمه‌ای بر ملل و نحل31 شرح احوال و آثار محقق حلی32 رساله‌ای پیرامون لغت نامه دهخدا33 شرح حال آیت‌الله العظمی اراکی(ره)34 سی جلس پیرامون قرآن و عترت35 بیست مجلس پیرامون عهدنامه مالک اشتر36 اصول عقاید37 آیینه صدق و صفا38 گزیده منتهی الا´مال39 مختصر نجم الثاقب40 آشنایی با تفسیر و مفسران41 فدک42 سرگذشت کتاب شهید جاوید43 هفتاد دو منبر44 دانشمندان شیعه45 دانشمندان گلپایگان46 شرح احوال خاندان نراقی47 نوزده ستاره و یک ماه48 من اعلام الشیعه49 ابناء الزهراء ابناء الرسول50 شرائط اجتهاد51 مجموعه مقالات درباره حدیث52 رؤیای نور53 نگاهی به خوانسار.آیت‌الله استادی تاکنون حدود 150 مقاله نگاشته که پس از چاپ در مجلاّت به صورت کتاب‌هایی با نام‌های مختلف تجدید چاپ شده که در بخش تألیفات ایشان یاد شد. وی کتب بسیاری را تصحیح نموده است که از جمله می‌توان الکافی فی الفقه، تقریب المعارف، نفس المهموم، دو جلد از جواهر الکلم، المسلک محقق حلّی، نه رساله از محقق حلّی، منهج الرشاد، هفده رساله فارسی، چهارده رساله عربی، سی رساله مرحوم آقامیرزا احمد آشتیانی را نام برد همچنین وی بر چاپ کتب بسیاری نظارت داشته است که از جمله آنها به میزان الطالب، چهارده جلد از تفسیر نور، التوازن الاسلامی، الحکومت الاسلامیه فی روایات الشیعه و چند جلد از تألیفات آیت‌الله العظمی اراکی را می‌توان اشاره کرد. فعالیت‌های سیاسی:آیت‌الله استادی در پیش از انقلاب، دوشادوش مردم به مبارزه برای سرنگونی رژیم شاه پرداخت و پس از انقلاب به عضویت جامعه مدرسین حوزه علمیه قم درآمد. وی همواره به تبعیت از راه امام خمینی(ره) و حمایت از رهبری مقام معظم رهبری حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تأکید داشته و هماره دستاوردهای انقلاب را که همانا حاصل خون هزاران شهید بوده، پاس می‌داشته است.برخی از مسؤولیتهای وی پس از انقلاب اسلامی به شرح زیر است:ـ مدیریت حوزه علمیه قمـ عضویت در شورای نگهبان با حکم رهبر معظم انقلاب آیت الله خامنه‌ایـ نمایندگی مجلس خبرگان در دوره سوم از استان تهرانـ سرپرست کتابخانه مسجد اعظمـ عضو هیأت امنای دائره المعارف اسلامیـ عضو هیأت مدیره موسسه در راه حقـ عضو مشاوران کتابخانه آستان قدس رضویـ عضویت در شورای عالی حوزهآیت‌الله‌استادی هم اکنون‌درحوزه علمیه قم به تدریس، فعالیت‌های علمی، پژوهشی و تبلیغی اشتغال دارد و دبیر شورای عالی حوزه‌های علمیه است.