رسته‌ها

دستور الوزراء: شامل احوال وزرای اسلام تا انقراض تیموریان

دستور الوزراء: شامل احوال وزرای اسلام تا انقراض تیموریان
امتیاز دهید
5 / 4.6
با 54 رای
امتیاز دهید
5 / 4.6
با 54 رای
.
«دستور الوزاره» تالیف محمود بن محمد بن حسین اصفهانى متوفى قرن ششم یا هفتم هجرى قمرى به فارسى است. کتاب براى عمید الدین ابو نصر اسعد ابرزى که وزیرى دانشمند و مسلط به زبان عربى و فارسى بود، تهیه و تنظیم شده است تا او را در امر وزارت و مملکت‏دارى، چراغ راه باشد.

ساختار:
کتاب با پیشگفتارى به محقق کتاب رضا انزابى‏نژاد آغاز شده است. بعد از آن مقدمه‏اى از مولف و در ادامه اصل کتاب در  ١٠  باب تدوین شده است.

محتوای کتاب:
این اثر مانند بسیارى از نمونه‏ها و نظایر خود، عمدتاً جنبه احلاقى و تهذیبى دارد و براى تلطیف خلق و خوى امیر و وزیر و درباریان به ذکر احوال پیامبر اسلام و حسنین و اصحاب و یاران پرداخته و نیز از نوادر حکایات خلفا استشهاد مى‏کند و از این جهت کتاب بیش از آنکه به کتابهاى تاریخى نزدیک شود به کتب اخلاقى و پندنامه شبیه‏تر است. استشهاد فراوان از آیات قرآن و اخبار و احادیث پیامبر و صحابه، و اشعار فارسى به‏ویژه نظامى و عربى مخصوصاً جاحظ، متنبى و ابونواس، نشان از آگاهى مؤلف به علوم دینى و ادبى و تاریخى دارد و از این حیث، مانند بسیارى کتب از این دست نظیر تحفه الملوک، آثار الوزراء عقیلى، جوامع الحکایات، سیاست‏نامه است. آخر باب دهم کتاب ناتمام مى‏باشد و بدون اشاره به نام کاتب و تاریخ کتابت با این جمله: «شریف و وضیع ...» تمام مى‏شود. به وضوح و صراحت نمى‏توان تاریخ تالیف دستور الوزاره را تعیین کرد لیکن از روى قراین و امارات مى‏توان تخمین زد که کتاب بین سالهاى  ۵٩۵  تا  ۶١٠ ق یا قسمتى از آن قبل از  ۵٩۵  و ابوابى بعد از این تاریخ تدوین شده است؛ در هر صورت تاریخ تدوین از  ۶١٠  فراتر نمى‏رود. با توجه به این که مؤلف در خدمت اتابک سعد زنگى بوده و بخشى از کتاب دستور الوزاره را به ذکر مناقب او و وزیرش عمیدالدین اسعد ابزرى اختصاص داده است و با در نظر گرفتن این‏که کرمان در سال  ۵٩٩ ق ضمیمه فارس و جز قلمرو حکومت اتابکان فارس شده است، چنین استنباط مى‏شود که تدوین کتاب مقارن با این تاریخ باشد. باب اول کتاب در سبب تالیف کتاب و شیوه رتبه و ذکر حال مصنف مى‏باشد. در باب دوم به ذکر کمال فضل و فضایل ملک الوزراء و شمایل و لطایف خصایل وى پرداخته است. باب سوم درباره فقیر و محتاج بودن پادشاه جهانگشا به وزیر صاحب راى خود، سخن مى‏گوید. باب چهارم در ذکر بزرگان از وزراست که در عقل کامل و در عدل صاحب اخلاق و کرامت بوده‏اند. باب پنجم در فضل خلفا و اقبال ایشان بر اختیار وزراى با فضیلت و همچنین درباره اخبار و اشعارشان است. باب ششم در ذکر فضایل ملوک و اخبار و اشعار ایشان که در متن روزگار جاوید و همیشگى باقى مانده‏اند. باب هفتم در بیدارى وزیر در خدمت شاه، و مراعات اوقاتش در حال سخط و رضاست. باب هشتم در باره هدیه دادن و آنچه که شایسته پادشاه است. باب نهم در این‏باره است که فضایل را بایست نشر داد و رذائل را محصور کرد. باب دهم در اوصاف حمیده است که وزراى گذشته به طریق آن به خدمت ملوک مى‏رسیده‏اند. متن کتاب بسیار ادبى است و از اصطلاحات و لغات مشکلى استفاده شده است که مى‏توان گفت فهم مطالب آن براى خوانندگان بدون آشنایى با امثال این کتاب، دشوار خواهد بود.

وضعیت کتاب:
نیمى از کتاب را تعلیقات کتاب دربرگرفته که به تعداد ابواب کتاب است. در این تعلیقات به شرح و توضیح مختصر درباره آیات و اسامى و اصطلاحات هر باب پرداخته شده است. در انتهاى کتاب فهارس به این ترتیب آمده است:لغات و ترکیبات، اشخاص و اقوام، جایها، دیگر نامها، آیات قران، احادیث و امثال، ابیات عربى.
بیشتر
اطلاعات نسخه الکترونیکی
تعداد صفحات:
516
فرمت:
PDF
آپلود شده توسط:
kaydan
kaydan
1392/09/01

کتاب‌های مرتبط

درج دیدگاه مختص اعضا است! برای ورود به حساب خود اینجا و برای عضویت اینجا کلیک کنید.

دیدگاه‌های کتاب الکترونیکی دستور الوزراء: شامل احوال وزرای اسلام تا انقراض تیموریان

تعداد دیدگاه‌ها:
4
کتابب فوق العاده خوبیه برای علاقمندان به تاریخ سیاسی ایران.
با سپاس.کتاب بسیار مفیدی برای دانشجویان تاریخ اسلام می باشد
با تشکر از آپلود این کتاب اگر از دوستان کسی کتاب آثار الوزرا تالیف عقیلی را دارد لطفا آپلود کند نیاز فوری دارم
دستور الوزراء: شامل احوال وزرای اسلام تا انقراض تیموریان
عضو نیستید؟
ثبت نام در کتابناک