بختیارنامه: لمعه السراج لحضره التاج

بختیارنامه تالیف نویسنده ای ناشناس برگرفته از لَمعَهُ السراج لِحضرهِ التّاج و راحهُ االارواح فی سُرور المِفراح (تألیف سده‌های ششم و هفتم هجری) است. بختیارنامه، تألیف مؤلفی ناشناخته به زبان پهلوی است که ریشه آن به روزگاران اشکانیان و ساسانیان بازمی‌گردد. نشانه‌های موجود گواه آن است که داستان آزادبخت و بختیار در دوره‌های اسلامی بازنگری شده است. چنانچه از مقدمه کتاب لَمعَهُ السراج لحضره التاج برمی‌آید، این قصه، بختیارنامه نام داشته با نثری ساده و روان. این کتاب که مشتمل بر مواعظ و حکمت و عجایب و عبرت است، در ده باب پیراسته و به تاج الدین تقدیم شده است. در سده‌های ششم و هفتم هجری، چون اهل قلم، نگاشته‌های ساده را نمی‌پسندیدند، نوشته‌ها و داستان‌های روان و ساده را به نثر مصنوع آمیخته با کلمات و تعابیر عربی می‌نوشتند و نام کتاب را تغییر می‌دادند، آن چنان که نگارنده لمعه السراج با بازنویسی کتاب بختیار نامه به صنایع ادبی و نثر مصنوع آن را لمعه السراج لحضره التاج (درخشش چراغ برای جناب تاج‌الدین) نامید. از بختیارنامه چندین روایت در دست است که ظاهراً قدیمی‌ترین روایت آن از شمس الدین محمد دقایقی مَروَزی در اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم است. بختیارنامه، از مؤلفی ناشناخته به زبان پهلوی است. به احتمال بسیار دقایقی مروزی در قرن هفتم آن را به نثر مسجَّع در آورده و لمعه السراج لحضره التاج نام نهاده. این کتاب مشتمل بر پند و اندرز است و به داستان زندگی آزادبخت شاه و پسرش بختیار می‌پردازد.

ت‍ه‍ران‌: ن‍ش‍ر گ‍س‍ت‍ره‌، ۱۳۶۷.